16 december 2011, we sluiten het jaar af met een algemene ledenvergadering. We betrokken voor deze keer de bovenverdieping van de Joy. In de Zen-ruimte toverden we een gezellig atmosfeertje, klaar voor een redelijk gevulde agenda. Eén dezer dagen zal het volledige verslag volgen. Alvast enkele sfeerbeelden:

Verslag van de Nacht van de Duisternis 2011.

15 oktober 2011, de Nacht van de Duisternis, in het weekend van de Week van het Bos. De werkgroep had tijdens een viertal bijeenkomsten een programma uitgewerkt rond het thema, lichthinder. Op een vrij te bewandelen parcours van 4.5 km waren verschillende standen “ingewerkt”. Als uitvalsbasis kozen we dit jaar voor “Het Mulke”, aan het beging van het Planetenpad.  Met het slechte weer van de voorgaande weken in gedachte, waren we meer dan tevreden met de weersomstandigheden van 15 oktober. Een mooie, heldere avond, een (bijna) kurkdroog parcours, en een heleboel gemotiveerde medewerkers. Noorderkroon had niet minder dan acht (+Eveline!) mensen actief aan het werk! De mensen van de werkgroep begonnen om 15u met de opbouw van het geheel. Het parcours moest uitgezet worden, de diverse standen ingericht. Alle voorbereidingen werden tijdig afgerond, zodat we allen om 19.00u startklaar waren. Een incident met de insectenval maakte dat,  in de laatste fase van de voorbereidingen, toch nog snel één en ander aangepast diende te worden.

Het parcours, een wandelroute van 4.5 km doorheen het bos en een stukje over de openbare weg, kende haar startpunt aan de parking van het Mulke. Bij eerste stand, de infostand, werden de bezoekers opgevangen. In een korte samenvatting kreeg iedereen uitleg over de activiteit, een gratis consumptiebon en een deelnemingsformulier voor de quiz. Vervolgens werden de wandelaars op pad gezonden met als eerste stand, het planetenpad. Jan Hermans gaf uitleg over ons zonnestelsel en beantwoorde de vragen die gesteld werden. Na het bezoek aan het planetenpad kon men, via de parking, naar de tweede stand: sterrenkijker met de telescopen van de leden van Noorderkroon. We hadden een flinke delegatie in het veld, Job, Tony, Francy en Dirk, met de ondersteuning van Mark, bemanden het instrumentarium. Een flinke bezetting, maar dat was ook meer dan nodig, bleek al vrij snel. Van de stand “sterrenkijkers” voerde da wandeling het bos in op weg naar de volgende activiteit “Welk is de minst energiezuinige verlichting?”, een opstelling waar de kennis van hedendaagse verlichting en hu  energieverbruik getoetst werd. Verder het bos in, zachtjes bijgelicht door kaarsen in bokalen, kwamen de wandelaars bij de stand van het “kruidenvrouwtje”. Leen Vanhout en Rob Buntinx hadden voor de gelegenheid (gelukkig veel) kruidendrankjes gefabriceerd die geproefd konden worden. Voor de kinderen een drankje op basis van vlier en voor  echte mannen (en vrouwen) onder ons, dennenappeljenever (46°), propolis (met jenever (30°)) en een smakelijk brouwsel op basis van jenever en vogelkers (ook 46°). Tegenover de stand van het kruidenvrouwtje kon men een woordje uitleg krijgen bij de geologische tuin, voor de gelegenheid helemaal hersteld in haar oorspronkelijke glorie. Spreker van dienst, onze voorzitter! Verder op de route kwam men nog de stand van de insectenval en de voeldozen tegen. Beide standen werden bemand door enkele mensen van Natuurpunt. Bij de laatste honderden meters  van de route kregen de bezoekers een serie van 10 vragen voorgeschoteld in de vorm van een quiz. De, al dan niet, correcte antwoorden op die vragen kan met afleveren in de laatste stand, het zaaltje bij “het Mulke”. Binnen was het lekker warm, kon men genieten van de gratis consumptie, was er een doorlopende presentatie over lichthinder, konden kinderen zich uitleven met het inkleuren van tekeningen, zich bezighouden met de aanwezige kittens, kortom er was van alles te doen!

Een voorlopige evaluatie hielden we rond middernacht: het was overweldigend, een ongeziene bezoekersopkomst (we hadden nog snel extra consumptiebonnen moet bijmaken!). De parking stond continue propvol, de toegangswegen idem dito. Bezoekers bleven toestromen tot 21u. Dit gegeven maakte dat er een mooie evenwichtige verdeling van bezoekers was over het hele parcours.

Onder de bezoekers vonden we, onder anderen, de burgemeester, de eerste schepen en  medewerkers van het Stadsbestuur,  die speciaal afkwamen om Evy Steensels, Duurzaamheidsabtenaar Stad Hamont-Achel en werkgroepleider Nacht van de Duisternis, te bedanken voor haar inzet. Het was immers Evy’s laatste werkdag. Voor de werkgroep gaat dit een enorm verlies betekenen. Evy heeft deze taak, tijdens de afgelopen jaren,  professioneel en met heel veel toewijding gedragen. Het daverende succes van de Nacht van de Duisternis 2011, mag best een pluim zijn op haar hoed, een bekroning!!!

Een pluim voor Evy, maar ook zeker een pluim voor alle aanwezigen die de schouders onder dit initiatief gezet hebben. We zijn trots om, elke keer weer, een feilloze organisatie van Noorderkroon te mogen genieten. Feilloos, omdat iedere Noorderkroner het hart op de juiste plaats heeft, passie heeft voor datgene wat hij “hobby” noemt, en vooral omdat  hij zich tijd en moeite getroost om dit uit te dragen! Dat is populariseren in de ruimste zin van het woord! Proficiat, mannen!! Ook een woord van dank aan Mariette en Tinus van het Mulke, voor de bereidwilligheid en inzet, jullie hebben dit uitstekend aangepakt! Ik sluit dit verslag graag af met de woorden van Francky Beckers: “We zijn goed bezig!!!!

Lambert

 

Gepost op januari 15, 2011 door noorderkroon
Verslag van de Algemene ledenvergadering 10 december 2010.
Zoals aangehaald in de uitnodiging, het oude PC Michielshof ligt zo goed als helemaal tegen de vlakte en we werden ondergebracht in één van de twee units die tegen het gebouw geplaatst waren. Het was een beetje behelpen, maar met een beetje “goodwill” vonden we allemaal onze plaats en kon de avond beginnen. Tijdens de installatie van de beamer bleek deze niet te werken. Er werd geen signaal doorgegeven van de laptop naar de computer. Achteraf bleek Job gelijk te hebben, het was puur een kwestie van de koude. De beamer had 24u in een koude auto gelegen. Daags na de bijeenkomst was er geen probleem met de connectie en werkte de beamer feilloos. Het was fijn dat Jan onmiddellijk voor een andere beamer kon zorgen. De tegenwoordige elektronica heeft het niet zo op de koude, zo bleek wel de laatste weken. Tegen 20.30u kon het officiële programma van start gaan, met als eerste punt op de agenda:
Eindejaartoespraak van de voorzitter.
“Het jaar 2010 is weer bijna voorbij en daarom kijken we nog eens terug naar het voorbije jaar dat weer snel voorbij gegaan is en we nog eens terug kijken naar een jaar dat weer niet altijd geweest is zoals we het graag zouden hebben. Er waren soms wel mooie avonden om naar de sterren te kijken en dan hebben we er ook van genoten. Maar er waren ook mooie avonden dat we geen kijkavond hadden, maar dat is nooit op voorhand te bepalen. Het probleem met de koepel is nu blijkbaar opgelost zodat we aan dit probleem waarschijnlijk niet meer moeten denken. Er zijn bij onze leden weer een paar mooie kijkers aangeschaft zodat onze vereniging zeer goed materiaal beschikbaar heeft om kijkavonden te organiseren, voor ons zelf en voor het publiek dat stilaan meer interesse gekregen heeft voor de sterrenkunde. Het is waarschijnlijk ook te danken aan de inspanningen die Jan en Lambert doen om in de scholen les te geven in sterrenkunde waarmee we de leerlingen en ook hun ouders meebrengen naar de sterrenwacht. Dit mooie initiatief is zeer aan te bevelen en moet zoveel mogelijk herhaald worden. Zo komt onze vereniging in de belangstelling bij de kinderen, maar ook bij de ouders. In het voorbije jaar zijn er ook weer enkele nieuwe leden bijgekomen die ik van harte welkom heet in onze verenging en ik hoop dat ze in ons midden vele leerrijke avonden zullen beleven. We zijn weer goed bezig geweest in het voorbije jaar en we zullen het nieuwe jaar weer met vertrouwen tegemoet zien.
Ik wens U allen een gelukkig Nieuwjaar en veel voorspoed voor u en uw familieleden, Uw voorzitter, Lambert Breemans”
Na de eindejaarstoespraak van de voorzitter was het de beurt aan de penningmeester om verslag uit te brengen. Jan liet, net als vorige jaren een positief kasverslag zien. Niet dat we grote winsten maken, dat is ook niet de bedoeling. Jan benadrukte dat we, dank zij gulle schenkingen van verschillende leden, het contributiegeld voor 2011 op hetzelfde peil kunnen houden. Net als alle andere jaren heeft onze penningmeester weer goed werk geleverd en er voor gezorgd dat het financiële aspect van onze vereniging in balans blijft. Tijdens het kasverslag waren Job en Lambert even afwezig, ter voorbereiding van het volgende punt op de agenda; de animatie.
Bezoek van het “Astronomische Gezelschap”.
Heel erg lang geleden heeft Noorderkroon enkele evaluaties ondergaan. We herinneren ons nog de evaluatie van “Mielchior en de Zijnen”, die heel kwistig planetoïden uitdeelden. Er was nog een evaluatie die we moesten ondergaan door “Willy de Woesteling” in de Tomp, allemaal lang, heel lang geleden. Hoogste tijd om nog eens een evaluatie los te laten op de Noorderkroners, ditmaal door een delegatie van het Astronomisch Gezelschap, twee erudiete persoonlijkheden, sober gekleed in het zwart (hoe kan het anders?), voorzien van de Noorderkroon-staf en dito boek! Met deze insteek verzorgden Job en Lambert een “aangeklede” Noorderkroon-evaluatie, haalden anekdotes naar boven en overhandigden oorkondes, certificaten van waardering, aan de aanwezige leden. Aan de hand van een kort humoristisch tekstje, waarin handig gebruik gemaakt werd van een anekdote, een gebeurtenis, een karaktertrek, werden de certificaten uitgereikt. Onderstaande leden mogen voortaan aanspraak maken op volgende titels:
Franky Beckers, “Eigenaar van enkele kubieke lichtjaren van de moleculaire wolk in de buurt van Saggitarius B”.
Paul Rackels, “Een levenslang verblijf onder de bloedrode planeet Mars”.
Jan Hermans, “De kritische Belg”.
Lambert “Berke” Breemans, “Eredoctoraat in de alwetendheid”.
Tony Van Hertem, “De naamgeving van één van de 490 nieuw ontdekte planeten”.
Dirk Schuurmans, “Eigenaar van de diffractieringen van Sirius”.
Gerard Verschaeren, “Gekoppeld aan planetoïde 1337 Gerarda”.
Jacky Hermans, “Connaisseur van de Noordelijke Hemelsfeer”
Jean-Pierre Sleurs, “Ultieme bewaker in het verbond van “Ons zwart gat, Sagittarius A* ””
Fons Vrolix, “Grootmeester onder de hemelse sferen”.
Sammy Presutto, “De ultieme redder van de 9e kijkavond van 2010”
Job Beeren, “Stella Splendida et Matutina”.
Mark Smits, “Beschermheer van het Higgs-Boson”
“Het Genootschap wenst deze academische zitting te beëindigen met het uitspreken van welgemeende dankbetuigingen aan allen die zich de afgelopen 32 jaren verdienstelijk hebben gedragen onder de vlag van Noorderkroon. Zie ons als jullie bondgenoten in uw nimmer aflatende strijd in het populariseren van de wetenschappen en wees gesterkt in het gegeven dat amateur-astronomen, heden ten dagen, gewaardeerde leden van de samenleving zijn. Verder wensen we u allen aan te moedigen om in de komende jaren Uw daden ten dienste te stellen van de samenleving. Wij, op onze beurt zullen met grote ijver Uw stappen blijven volgen, analyseren en belonen … Tot een volgende maal! september 1978 – december 2010
Een meer dan spijtige naamsverwisseling lag aan de basis dat Jo Van Craesbeek geen certificaat overhandigd kreeg. We vinden dit een zeer spijtige zaak en verontschuldigen ons voor dit voorval. We gaan dit rechtzetten! De leden die niet aanwezig waren op de algemene ledenvergadering zullen hun certificaat aangereikt krijgen bij hun eerstvolgende aanwezigheid. Na de act van Job en Lambert was er tijd voor een pauze. Een pauze, gevuld met een goed glas en enkele lekkere vlaaien. Ondertussen werden herinneringen opgehaald aan vroegere tijden.
Jaarverslag 2010 door de secretaris. Aansluitend op de pauze was het aan de secretaris om, middels een beeldverslag een terugblik op 2010 te presenteren. De secretaris maakte terug gebruik van een Powerpointpresentatie met daarin al onze activiteiten verwerkt. Ook datgene wat er achter de schermen gebeurt en de tellerstand van onze verschillende websites kreeg zijn plaats in deze presentatie. Net als vorig jaar mogen we ook dit jaar weer terugblikken op een goed jaar. Er waren boeiende gespreksthema’s, mooie kijkavonden en, heel belangrijk, een goed gevoel naar de toekomst toe. We gaan in 2011 nog meer sensibiliseren midels nieuwe initiatieavonden, we gaan experimenten doorvoeren, kortom… we blijven ons inzetten om sterrenkunde uit te dragen!
Quiz geleid door Jan Hermans. Net als alle andere jaren had Jan weer een quiz voor alle aanwezigen. Tijdens de quiz van vorig jaar had Jan diverse instinkers in zijn vragenlijst zitten. We dachten te weten wat te verwachten. Deze keer was het weer iets heel anders; woordspelletjes, welk getal hoort hier te staan, hoe heet een boemerang die niet terug komt, hoe verdubbel je de waarde van een Lada en nog meer van dat. De ene vraag wel een strikvraag….. de andere weer geen strikvraag….niet meer te volgen! Niet gemakkelijk, dat was te merken aan de scores. Toch één winnaar: Jo Van Craesbeek stak boven ieders score uit en mocht zich terecht de winnaar noemen van de quiz van Jan. Omdat het houden van een quiz bij ons nogal populair is, ondernam ook Dirk een poging om het peil van ons intellect te doorgronden, dus….
Quiz geleid door Dirk Schuurmans.
Dirk’s quiz had een andere insteek: niet de eerste, maar welk is de tweede?…. Hulp!!!! Dat was even schrikken….Welk is de tweede hoogste berg? Welk is de tweede langste rivier? Wie was de tweede man op de maan? Dirk toonde heel snel aan dat we wel allemaal weten wie of wat de eerste is, maar de tweede…….dat was een ander verhaal! En het werd nog erger: Ken je de betekenis van de afkorting van de programmeertaal “Basic”? Wat wil “hippopotomonstrosesquipedaliofobie” zeggen? Kies maar uit drie keuzemogelijkheden. Het werd een hilarische quiz die, toch verrassend, leidde tot meerdere winnaars!! Beide heren werden bedankt voor het samenbrengen en presenteren van deze leuke quizzen.
Verslag kijkavond 17 december 2010
De slecht bereidbare wegen, samen met de voorspellingen dat er weer enorm veel sneeuw zou kunnen vallen, weerhield velen om op de laatste kijkavond van 2010 te komen genieten van de toch nog open getrokken winteravond. Toch lokte de open hemel enkele leden vastberaden amateurs naar de sterrenwacht. Toen na een kwartiertje wachten het groepje niet verder werd aangevuld trok de voorzitter met twee “volgelingen” naar boven over de bevroren trappen. De besneeuwde, maar open roosters op de traptreden waren buiten verwachting goed te betreden. De koepel werd geopend en gecontroleerd of er niets vastgevroren zat, maar alles werkte nog perfect. De maan schitterde door het open koepelluik maar kon niet beletten dat de schitterende Jupiter alle aandacht trok, recht voor ons in het zuiden. Orion stond intussen ook al voldoende hoog boven de oostelijke horizon; het beloofde een mooie avond te worden.
De temperatuur in de sterrenwacht voelde helemaal niet koud aan toen de kijker in positie werd gebracht, en na de opstelling van de newton werd eerst gericht op Jupiter. Door de vele handelingen met de kijker stond de zoeker helemaal ontregeld. Hoe we ook trachtten om iets in beeld te krijgen, het lukte helemaal niet. Dan maar zonder oculair proberen of we via lichtinval de goede richting konden vinden, maar zelfs dat was onmogelijk… Samen besloten we om de kijker eens grondig te controleren. Op de grote spiegel zagen we al meteen onze droevige gezichten weerspiegeld, maar toen het diagonaalspiegeltje in beeld kwam viel het op dat die erg vreemd stond opgesteld. Het spiegeltje bleek grotendeels losgekomen van het voetstuk. Bij het in de juiste positie plaatsen kwam de spiegel helemaal los met als gevolg dat verder kijken met de newton niet meer mogelijk was. De opstelling van de diagonaalspiegel werd dan maar volledig gedemonteerd en Jan heeft deze meegenomen om terug vast te lijmen.
Omstreeks 22.00h, na nog even kort naar het loopwerk van de koepel te hebben gekeken, werd besloten om de laatste kijkavond van 2010 voor bekeken te houden. Jan
Wetenwaardigheid: NASA stuurt ook nog in 2011 shuttles de ruimte in
De Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA heeft de twee laatste vluchten met shuttles uitgesteld tot begin 2011. Bovendien is het niet uitgesloten dat de Discovery en de Endeavour nadien opnieuw een reis naar de sterren aanvatten. In 2003, vlak na de catastrofe met het ruimteveer Columbia, werd er in de Verenigde Staten besloten dat er in 2010 voor het laatst shuttles zouden gelanceerd worden. De ruimteveren zijn nu al bijna dertig jaar oud. De risico’s nemen alleen maar toe. De Discovery en de Endeavour zouden dit jaar nog een laatste keer naar het internationale ruimtestation ISS vliegen, maar NASA zou meer tijd nodig hebben om de toestellen lanceerklaar te krijgen. De reis van de Endeavour is voorzien voor februari. Tegen dan zal het shuttle-programma al bijna dertig jaar oud zijn. NASA denkt er echter intussen aan om ook de Atlantis weer op te lappen voor een vlucht in juni 2011. Nochtans werd die shuttle naar de kant gehaald, en mocht ie enkel dienen als reserve-ruimteveer. Volgens hardnekkige geruchten zouden de shuttles nu minstens tot 2015 in dienst blijven. Artikel aangereikt door Jan Hermans
Kijkavonden 2011. In het jaarverslag heeft de secretaris een oproep gelanceerd. Een oproep om tijdens de kijkavonden die we programmeren niet één, maar meerdere kijkers opgesteld te willen zien. Oorsprong van dit idee is afkomstig van kijkavonden die we vroeger hielden. Toen, en nu spreken we over de periode van meer dan 20 jaren geleden, was het de gewoonte dat iedereen die een kijker in bezit had, deze ook meebracht naar de kijkavond. Er was dus eigenlijk niemand die aangesproken werd om dan zijn kijker ter beschikking te stellen, dat was de taak van iedereen. Tijdens deze kijkavonden waren meerdere kijkers opgesteld en iedereen kon op zijn gemak opbouwen en objecten zoeken. Eenmaal een object in beeld was kon er meer tijd besteed worden aan waarnemen. De deelnemers konden van de ene naar de ander kijker wandelen, men kon vergelijken en zien welke verschillen bepaalde types van kijkers geven. Doelstelling van deze oproep is terug dat gevoel, die samenwerking, in het leven te roepen. Als we eenmaal terug in deze manier van werken terecht komen, zullen we niet meer terug willen naar de huidige manier van werken (kijken). Er is meer tijd en gelegenheid tot experimenteren, misschien uitwisselen? We zullen zien….

 

 

Algemene ledenvergadering 2009
Gepost op december 24, 2009 door noorderkroon

! ! ! Uitnodiging !!!

Beste vrienden,
Graag nodigen we u uit voor de eerste studiebijeenkomst van 2010. Deze zal doorgaan op vrijdag 22 januari 2010. Op de agenda hebben we zoals altijd de open agenda, waar je nog steeds met je vragen terecht kan en als hoofdschotel serveren we u een uiteenzetting over infrarood-sterrenkunde, gebracht door Jan Hermans.

We hebben de afgelopen bijeenkomsten redelijk wat tijd besteedt aan het visuele aspect van waarnemen. Zowel het visuele waarnemen als de processen die daar achter schuil gaan zijn onder de aandacht gebracht. We denken met de uiteenzetting “infrarood-sterrenkunde” een brug te kunnen slaan, welke ons meer inzicht zaln verschaffen in waarnemingen in een andere golflengten. We zullen zien dat er andere hulpmiddelen in het beeld komen en dat hun gegevens verschillen van datgene wat wij door onze optische telescopen zien. We zullen ook zien dat er grenzen verlegd worden door deze technieken.

Zoals altijd starten we om 20.15u in zaal Joy van het PC Michielshof.
Tot dan , het bestuur

! ! ! Uitnodiging !!!

Op 8 januari 2010 verzamelen we tegen 20.00 uur aan de sterrenwacht en we richten de Cassegrain op Mars, die op een paar dagen na, haar kortste nadering tot de aarde van dit jaar zal hebben. Het beeld zal dus zeker de moeite zijn. Als we Mars eens goed bekeken hebben zullen we de telescoop haar ding laten doen. Dit wil zeggen dat we een hele resem deepsky-objecten de revue laten passeren.
Nieuw is dat, als het onverhoopt bewolkt is, we de activiteit toch laten doorgaan. Niet op de sterrenwacht, maar in de kelder van de Joy. We gaan onze kelder archiveren (zie rubriek “administrativa” voor meer details). Zij die willen helpen zijn van harte welkom. Intussen blijven we hopen op heldere nachten!!!!
Tot kijk… Het bestuur
Verslag van de bijeenkomst van 18 december 2009
Administrativa
•· Er waren geen opmerkingen betreffende het vorige verslag.
•· Milou Van Baelen liet middels een mailtje weten dat ze op 3 december 2009 om 23.05u een zeer heldere vallende ster heeft gezien. Ze vermoedde een Geminide, welke ze beschreef als een kleine vuurbol. Heeft iemand anders deze (of andere heldere Geminiden) gezien? We horen het graag.
•· Op 18 december hield Stella Videns (Hechtel) een academische zitting en organiseerde een tentoonstelling rond de sterrenkundige pater Jozef Dreesen. Noorderkroon heeft de tentoonstelling bezocht.
•· Het bestuur wil de leden enquêteren. Vraag is of er interesse is om de maandelijkse studievergadering te zien verschuiven van vrijdag- naar zaterdagavond. Laat het bestuur uw mening weten.
•· Bewolkte sterrenkijkdag? Geen erg…we gaan tijdens elke verwaterde kijkavond deze “verloren” tijd opvullen met het archiveren van onze verslagen, brochures, tijdschriften, en dergelijke. Onze archiefruimte kan je vinden in de kelders van de Joy. Alle hulp is welkom.
•· De Nacht van de Duisternis zal doorgaan op 16-10-2010. We zullen, net als vorige jaren mede-inrichter zijn.
•· Nogmaals een oproep om diversiteit in de maandblaadjes en op de website te krijgen. Bezorg uw bijdrage, al dan niet voorzien van afbeeldingen aan het secretariaat.
•· We bekijken of we terug een bel- of SMS-service opgestart kunnen krijgen als iemand, buiten de geplande kijkavonden om, beslist om een sterrenkijker op te stellen en waar te nemen (zie elders in deze uitgave).
Nieuwjaarspeech door de voorzitter.
“Beste Noorderkroners,
Het jaar 2009 is weer bijna voorbij en dan is het weer tijd om nog eens terug te kijken naar het voorbije jaar. Het weer was niet altijd zoals we het graag zouden hebben. Er kunnen wel mooie avonden geweest zijn, om naar de sterren te kijken, maar dat is op voorhand moeilijk te bepalen.
De koepel van de sterrenwacht hebben we weer beter aan het draaien gekregen, zodat onze problemen hiermee waarschijnlijk opgelost zijn. Wat het andere materiaal betreft; we hebben zeer goede kijkers waarmee we voor onszelf en voor het publiek zeer mooie kijkavonden kunnen organiseren.
Jan en Lambert zijn naar de scholen geweest om lessen te geven over sterrenkunde en de jeugd had zeer veel belangstelling , met als gevolg dat ze ook een voormiddag, samen met de onderwijzers, op onze sterrenwacht geweest zijn. Dit initiatief is zeer aan te bevelen en moet zoveel als mogelijk herhaald worden. Zo komt onze vereniging in de belangstelling bij de kinderen, maar ook bij de ouders.

Ik hoop dat dit zo voort gezet kan worden, we zijn goed bezig om het jaar 2010, met vol vertrouwen, tegemoet te zien en ik wens u dan ook allen een gelukkig Nieuwjaar en veel voorspoed voor u en uw familie,
Uw voorzitter, Lambert Breemans “
Kasverslag door de penningmeester
Aan de hand van een zeer duidelijke excelsheet bracht Jan Hermans het financiële aspect van 2009 onder de aandacht. Zoals we van een goede penningmeester kunnen en mogen verwachten, duidelijk zichtbare inkomsten en uitgaven die als eindresultaat toonde dat de economische crisis totaal geen invloed heeft gehad op het afgelopen boekjaar. Jan sloot 2009 af met een positief saldo. Een welgemeend applaus voor de penningmeester. Hopelijk zet deze trend zich verder in de komende jaren. We weten (al sedert lange tijd) dat onze centen in goede handen zijn bij Jan!
Jaarverslag door de secretaris.
Net als vorige jaren werd het jaarverslag in de vorm van een powerpoint gebracht. Alle activiteiten die we het afgelopen jaar hebben georganiseerd werden middels woord en beeld even terug in herinnering gebracht. Een jaarverslag kent ups en downs, ook dit jaar. Midzomer trof ons de harde tijding dat onze goede vriend en collega-amateur Piethein Maas overleden was….. een donderslag bij heldere hemel. We herinneren ons dat Piethein een joviale en spontane vriend was, die heel graag zijn visie over het heelal deelde. We gaan die gesprekken en het gezelschap van Piethein blijven missen. 2009 bracht ons…….jawel…niet minder dan zes geslaagde kijkavonden en dat is een sensationele stijging vergeleken met vorig jaar!! (Je moet het maar kunnen uitleggen, hé?). We hopen deze stijging in 2010 te kunnen handhaven, zo niet op te voeren. Het bestuur werkt aan hulpmiddeltjes om deze doelstelling te bereiken. De presentatie liet al uitschijnen: we staan niet stil en zullen er alles aan doen om het jullie in 2010, op gebied van amateursterrenkunde, zo aangenaam mogelijk te maken.
De algemene kennisquiz.
Onder de bekende
noemer “algemene kennisquiz” bracht Jan Hermans weer een, bij tijden, hilarische quiz, vol met instinkers. Aan de hand van 35 vragen die slechts zelden over sterrenkunde gingen (het was een algemene kennisquiz!) werden de grijze cellen van de aanwezigen danig op de proef gesteld. En……je steekt er wat van op! Degene die het niet wisten (en dat waren er veel!!!); een haas gaat sneller en berg op dan af. Het schijnt dat een haas zich de poten breekt als “ie” bergaf moet gaan, hij struikelt over zijn eigen poten. Je moet het maar weten! Een andere vraag was bijvoorbeeld: “Hoe schrijf je 2947 in Romeinse notatie?”, begin er maar aan! Heel hilarisch werd het toen Jan een reeks multiple choise vragen op de aanwezigen los liet. Ik ga er niet over uitweiden, maar het had met bruine beren te maken (en nog andere zaken….). Onze quizleider prikkelde onze motivatie om te winnen door een mooi prijzenpakket samen te stellen.
Wie waren de winnaars? Eigenlijk allemaal……we hebben ons geamuseerd, we hebben allemaal weer iets geleerd en we hebben onze Jan nogmaals voorzien van een daverend applaus. Voor degene die een gooi naar de eerste plaats willen doen, volgend jaar…..dank zij de samenstelling van de vragen weten we nu helemaal niet meer welk soort instinkers Jan zal bedenken in december 2010. We blijven ons bijscholen (’t zal nodig zijn!!).
Van slak tot lichtsnelheid

De presentatie “Van slak tot lichtsnelheid” is een ludiek poging om snelheid te visualiseren. Lambert had aan de hand van een beeldverhaal een rode draad uitgezet: van traag (tergend traag) in trappen naar de lichtsnelheid. De trap van versnelling werd gevisualiseerd door “aardse” dingen. Onder de noemer “traag” begon het verhaal met de groeisnelheid van korstmos, schimmeldraden en een beetje sneller: bamboe. Van de slak (jaja…daar is ie!) naar de schildpad, de wandelaar, de fietser. Van de brommer naar de oldtimer, om uit te komen bij de bolides. Van powerboten en de Trust naar de Zero-G, straaljagers, Nasa x43a……. Je merkt het…we hebben de snelheid, stapsgewijs en met diverse hulpmiddelen, van stilstaand opgevoerd tot 7700 km per uur om dan de aarde te verlaten met behulp van de Saturnus V raket. Met de laatstgenoemde zitten we met een snelheid van 11.2 km/s, nodig om de aardse aantrekkingskracht te kunnen overwinnen. Terwijl we met een behoorlijke snelheid door de ruimte suizen nemen we de tijd om het één en ander te bekijken en te bespreken. Doel van dit alles is ervaren dat we met enkel te “kijken” reizen in de tijd tegen lichtsnelheid.
Dat “kijken” niet zo evident is hebben we ook even snel bewezen. De processen die schuil gaan achter het kijken kwamen (ook al eerder dit jaar, dank zij Jan Hermans) aan bod, maar ook een waarschuwing dat wat je denkt te zien niet altijd dat is wat je ziet. Iedereen kent wel de optische illusies. We hebben er enkele de zaal in gestuurd en aangetoond dat kijken eigenlijk het werk van de hersenen is en dat het geleerd moet worden. Bottomline van het hele verhaal was dat je weinig moeite moet doen om aan lichtsnelheid te “reizen”. Snelheid en kijken (weten wat je ziet), de twee sleutelwoorden van deze presentatie hebben ons van de vaste grond onder onze voeten tot in de diepe ruimte gebracht en even snel weer terug. Er was de kritische observatie dat we bij het terugkomen op aarde heel wat snelheid moesten inleveren. De gedachte bij deze waarneming werd aangetoond door het feit dat we steeds gereisd hebben aan lichtsnelheid en dat we , terug op aarde, geconfronteerd worden met een onneembare barrière; de aardse atmosfeer. Door dit fenomeen worden we zodanig afgeremd dat er van ongehinderde lichtpassage geen sproke meer is. Je merkt het; we hebben echt gedacht in termen van licht, snelheid en beweging! Een leuke ervaring.
De schoonheid van Wiskunde en IJsberen
Als extraatje presenteerde Jan enkele leuke wiskundige animaties. We keken met stijgende verbazing naar wiskundige pareltjes, op het grappige af en verwonderde ons over de voorspelbaarheid van de uitkomsten. Over reeksen gesproken!

Een ander verbazingwekkend gebeuren was een fotosessie met een ijsbeer, een heuse Ursus maritimus (voorheen: Thalarctos maritimus) van een kleine 300 tot 600 kg zwaar, die een Huskie knuffelt. De ijsbeer bezocht veertien dagen na elkaar de Huskie die zich dat alles liet welgevallen. Over een bloeddorstig roofdier gesproken!!
Een ander beeld was een schitterende opname van een ijsberg, boven water en tegelijkertijd onder water. Een klein discussiepunt bij een foto van zon en maan, genomen op de Noordpool. Een gigantisch grote maan, net boven een veel kleinere zon. We stelden ons de vraag of dit wel mogelijk is? Jan zal deze foto nader onderzoeken en te zijner tijd terugkoppeling geven. Leuke intermezzo’s!!
Vers van de pers:
Planetenjager ontdekt 32 exoplaneten.
AMSTERDAM – Met een speciaal instrument op de 3,6 meter telescoop in Chili zijn 32 nieuwe exoplaneten ontdekt. Een exoplaneet is een planeet buiten ons zonnestelsel die om een andere dan onze zon draait. Met de ontdekking van 32 nieuwe aardse hemellichamen is het aantal bekende exoplaneten in een klap toegenomen met 30 procent. Dat heeft de Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie (NOVA) maandag bekendgemaakt naar aanleiding van een internationale conferentie over exoplaneten in de Portugese stad Porto.
De 32 planeten buiten ons zonnestelsel zijn ontdekt met de HARPS, een uiterst nauwkeurig instrument dat in de wetenschappelijke wereld bekendstaat als de belangrijkste exoplanetenjager van onze aarde. HARPS (High Accuracy Radial Velocity Planet Searcher) heeft de afgelopen vijf jaar meer dan 75 van de in totaal vierhonderd nu bekende exoplaneten gespot.De planetenjager maakt deel uit van de 3,6 meter telescoop op La Silla in Chili van de ESO, de Europese Zuidelijke Sterrenwacht. HARPS is een extreem precieze spectrograaf (optisch instrument om licht te meten). Het is in staat om de schommelingen van sterren te meten door kleine veranderingen – van slechts 3,5 kilometer per uur – te detecteren in de snelheid waarmee sterren door het heelal bewegen, de zogeheten radiale snelheid. Exoplaneten kunnen door hun zwaartekracht schommelingen van sterren veroorzaken. Vijf jaar lang gedurende honderd nachten per jaar speurde HARPS het universum af met soms spectaculaire ontdekkingen, zoals de Gliese 581d, de eerste superaarde in de leefbare zone van een ster. De recente ontdekkingen betreffen zogenoemde superaardes (gemiddeld vijf keer zo groot als onze planeet) en reuzenplaneten (supergrote gasbollen zoals Jupiter). De wetenschappers van ESO gaan ervan uit dat ongeveer 40 procent van zonachtige sterren een of meer exoplaneten in hun buurt hebben.
Bron: De Telegraaf. Onder de aandacht gebracht door Job Beeren.
Wetenwaardigheid:
Zoals je al kon lezen in de rubriek “Administrativa” kregen we van Noorderkroonlid Milou Vanbaelen (Hamont) een melding binnen van een Geminidenwaarneming. Milou zag een heel heldere meteoor op 3 december. Geminiden kan je herkennen aan het feit dat ze schijnbaar vanuit een punt net boven het sterrenbeeld de Tweelingen komen, dat ze geel gekleurd en helder zijn, maar vooral omdat ze traag overkomen. Vergeleken bij de supersnelle Perseiden zijn dit echte “dieselkes”. Je hebt ruim de tijd om ze te volgen, terwijl ze al dan niet hun nalichtend spoor over de hemelbol trekken. Een andere feit is dat deze zwerm een lange en gestage opbouw kent. Het maximum was voorzien voor de nacht van 13/14 december, maar je kon al dagen op voorhand
genieten van dit hemels vuurwerk. Echt top was het natuurlijk als je zo dicht mogelijk tegen het maximum ging kijken. Tegen de ochtend van 14 december had je tot 60 meteoren per uur kunnen zien. Dat is er ééntje per minuut!! We vermelden ook nog even dat bij de Geminiden geen komeet aan de basis ligt, maar wel de planetoïde 3200 Phaethon. Deze laatstgenoemde is nog steeds een discussiepunt: ” is 3200 Phaethon een planetoïde of een gedoofde komeet?”. Een meteoor – ook wel vallende ster genoemd – heeft niets met echte sterren van doen. Het gaat om een stofdeeltje of stukje gruis uit de ruimte dat de dampkring van de aarde binnenkomt. Het botst met hoge snelheid tegen moleculen in de lucht die daardoor even oplichten. Zo zien we een lichtflits(-je) aan de hemel.

Oproep aan de leden.
Lidgeld 2010.
Een nieuw werkjaar, tijd om weer de gevraagde contributie te voldoen. We hebben, ondanks het feit dat allerlei instanties knokken tegen de crisis, de prijs van 15 euro per lid kunnen handhaven. Wat is de tegenprestatie? Wel, we bieden we u weer een gans jaar onze inzet aan, ons gekoppeld intellect, onze vriendschap, het gebruik van ons instrumentarium, 12 maandblaadjes, korting tijdens onze jaarlijkse uitstap in het voorjaar….Met andere woorden; een kleine bijdrage voor de werking van onze vereniging voor een heel scala van voordelen, waarvan je zelf bepaald hoeveel het je opbrengt!! En……wie wil steunen hoeft zich niet in te houden. We vragen een bescheiden lidgeld, maar laten iedereen vrij om ook een donatie te doen, wat zeer op prijs gesteld zal worden. Bij voorbaat dank!!!
Rek. nr. : 035-3329049-50 De Noorderkroon
p.a. Azalealaan 10
3930 Hamont-Achel
Kijkavond SMS-service.
Om de kijkavonden iets minder in het water te doen vallen gaat het bestuur enkele initiatieven in het leven roepen. Wat gaan we proberen op te bouwen? In eerste instantie blijven we maandelijkse kijkavonden programmeren en publiceren. Daar veranderd niets aan. Bijkomend (en dat is dan weer een extra service voor hetzelfde geld!!) is dat we gaan proberen een SMS-netwerk op te zetten.
Wat is de bedoeling van dit alles? We gaan uit van deze situatie: we hebben een kijkavond die wegens slecht weer niet door gaat (of wel, maakt niet uit). Enkele dagen later is het wel helder en iemand van de deelnemers in het netwerk besluit te gaan waarnemen. Wat doet hij dan? Hij is in het bezit van de GSM-nummers van de anderen die deel uit maken van het netwerk en stuurt hen een SMS met de melding “kijkavond op volgende locatie……..). De andere leden van het netwerk die tijd en goesting hebben weten dan waar het te doen is en kunnen deelnemen aan het initiatief. Uiteraard zou het ook leuk zijn om nadien een kort verslagje aan de secretaris te bezorgen. Alle initiatieven vallen onder de vlag van Noorderkroon en tellen dus mee voor je jaarlijkse subsidies.
Om dit functioneerbaar te maken zoeken we dus mensen die deel willen nemen aan dit gebeuren en die bereidt zijn hun GSM-nummer te delen met de andere deelnemers. Zij die interesse hebben, laten maar iets weten aan het secretariaat.
Website en maandblaadje.
Net als vorig jaar doen we weer een oproep naar actieve inbreng van de leden. Niet enkel door hun aanwezigheid tijdens de bijeenkomsten en kijkavonden, maar ook actief bezig te zijn met de inhoud van het maandblaadje en de website.
Heb je iets interessants gelezen of ben je iets te weten gekomen, waarvan je denkt “dat is iets voor onze leden…”, dan kan je dit delen door een kort verslagje in je eigen woorden toe te zenden naar het secretariaat. Om alles een beetje verwerkbaar te maken vragen we om alles digitaal te verzenden. Het heeft weinig of geen zin om een gans artikel over te moeten typen. Stuur je bericht naar het gekende e-mailadres: lambert.belien@hotmail.com of gebruik de mailknop van onze website. Onze secretaris zal in de mate van het mogelijke rekening houden met de publicatie van de berichten (website is ongelimiteerd, alles kan er op. Het blaadje, daarentegen, heeft een eindige capaciteit. Als er ruimte over is worden de artikels opgenomen. Bedoeling van alle bovenstaande initiatieven is jullie actief te betrekken in de opbouw van een interactieve vereniging. Door jullie inbreng hopen we een nog grotere diversiteit te bekomen. Iedereen binnen onze vereniging kan daar de vruchten van plukken!!

Kwartaalagenda:
Februari 2010
Studiebijeenkomst: 5 februari om 20.15u in de Joy
Open agenda & Alle bewegingen van de maan door Jan Hermans en Job? Nog navraag te doen bij Job.
Kijkavond: Maan 19 februari
Wanneer: 20.00u op de sterrenwacht met de refractor
Maart 2010
Studiebijeenkomst: 27 maart jaarlijkse uitstap
Kijkavond: Vesta – Juno & Mars 12 maart
Wanneer: om 20.00u op de sterrenwacht met de Cassegrain

Vanwege het bestuur Noorderkroon-Achel:
De allerbeste wensen en een gezond, leerrijk 2010!

Agenda NVWS Eindhoven 2010
18 februari 2010: NVWS Eindhoven: “Waarnemingshorizon, kunnen we alles waarnemen?” Prof. Dr. John Heise SRON Utrecht.
19 Maart 2010: NVWS Eindhoven: “Kreutz kometen” door Prof. Dr. R.F. Strom ASTRON Dwingeloo
22 April 2010: NVWS Eindhoven: “Sterrenkunde op La Palma” Prof. Dr. R.F. Peletier RUGGroningen
De lezingen worden voortaan gehouden in het atrium van het Augustinianum te Eindhoven gelegen aan de Wassenhovestraat 26.

Verslag van de bijeenkomst van 7-11-2008

• 1. Administrativa
• Na rechtzetting van 2 opmerkingen werd het verslag goedgekeurd.
• 1. Op pagina 7 staat: “Gemini Noord op Mauna Kea zag “first light” in 1999 en Gemini Noord een jaar later”. Hier moet staan: “Gemini Zuid een jaar later”
• 2. Op pagina 10 in rubriek “wetenswaardigheden” moet het woord “steiging” uiteraard vervangen door “stijging”.
• VVS meldt dat op 30-1-2009 en 31 -1-2009 de nationale sterrenkijkdagen doorgaan. Aan die jaarlijkse nationale activiteit nemen wij ook deel. We gebruiken die data als plaatselijke activiteit en nodigen hierbij het publiek uit. De uitnodiging hiervoor volgt binnenkort.
• Agenda NVWS Eindhoven: Voor deze maand werden we uitgenodigd op 20 november ’08 in de technische universiteit van Eindhoven.De volledige winteragenda werd ons nog niet bezorgd.
• Bezoek Lommel (gids Berke): Dit bezoek moet nog doorgaan. We krijgen van Bèrke verslag zodra dit heeft plaatsgevonden.
• Abonnementen “Science connection”: Diverse leden hebben nog geen (gratis) abonnement op dit blad. Jan noteerde 4 coördinaten en zal deze opgeven bij het ministerie van wetenschapsbeleid.

 

• 2. Open agenda

Nieuwe onderwerpen:

• ~ Magneetveld v/d aarde: een sluis?

De vraag was of iemand meer informatie kom verstrekken over de tekst uit de krant:

“Het magneetveld van de aarde beschermt het leven op onze planeet tegen de schadelijke stroom van geladen deeltjes die de zon uitstraalt. Toch dringen deze deeltjes soms door het beschermende veld heen. Me behulp van de Europese clustersatellieten en de Amerikaanse Themis satelliet blijkt nu dat er om de 8 minuten een soort van magnetische sluis in het aardse magneetveld opengaat, zodat geladen deeltjes van de zon kunnen binnendringen. Over de oorzaak van het bestaan van deze “sluis” tast men nog in het duister”.

Deze tekst verbaasde iedere aanwezige. Niemand kon ons hierover van aanvullende informatie voorzien. Zodra hierover meer bekend wordt zal dit opnieuw op de agenda worden gebracht

• 3. De slingerende en kantelende ecliptica

Om niet meteen met onduidelijke en moeilijke bewegingen aan te vangen, begon Jan ietwat voorzichtig met de aardse coördinaten en verplaatste onze waarneming via horizon en andere coördinaten verder naar de ruimte.

We kennen de evenaar, keerkringen en meridianen. Als we de evenaar in gedachten doortrekken in de ruimte dan ontstaat de hemelevenaar; ook wel hemelequator genoemd. Deze is goed terug te vinden want hij beweegt van de oostelijke horizon naar de westelijke en bereikt zijn hoogste punt in het zuiden. Bij ons (52°NB) bereikt hij het hoogste punt op: (90° – 52°) = 38°

Het eclipticavlak, het vlak van de jaarlijkse aardbaan ofwel de dierenriem, waardoor de zon zich schijnbaar beweegt, maakt een hoek van 23,5° met het evenaarsvlak. Het eclipticavlak draait schijnbaar van Oost naar West en staat altijd 50% boven en 50% onder de horizon. Ten opzichte van de sterren ligt de ecliptica vast want hij loopt door 12 sterrenbeelden. Ten opzichte van de horizon van de aardse waarnemer varieert de positie voortdurend. De exacte plaats is zowel van het tijdstip als van het seizoen afhankelijk. In fig 2 is de situatie getekend voor een positie van 52° NB. Het hoogste punt bereikt dus een hoogte van 23,5° + 38° = 61,5°. Dit punt bevindt zich in het sterrenbeeld “kreeft”. Hierbij is te zien dat 50% van de ecliptica boven – en 50% onder de horizon bevindt.

Dit is altijd en overal op aarde het geval. Ook is te zien dat de hoogte aan de ene zijde (zuid) even groot is als de diepte aan de ander kant.(noord). Dit zijn we van de zonsbaan niet gewend. Als de zon in de zomer hoog aan de hemel staat duikt ze ’s nachts nauwelijks onder de horizon. Kijken we even naar de beweging van de ecliptica vanaf diverse plaatsen op aarde, dan zien we dat deze op iedere plaats anders beweegt.

• ~ Op de noordpool:

De ecliptica staat altijd met haar hoogste punt 23,5° boven de horizon en dit punt verplaatst zich regelmatig naar rechts.

• ~ .Op de evenaar:

De ecliptica slingert regelmatig 23,5° heen en weer naar weerszijden van het evenaarsvlak.

• ~ .In België, op 52°NB,

Hier staat de ecliptica vreemd te wankelen.

Kijken we in figuur 5 naar de horizonlijn dan zien we op boog 1 de Kreeft in de top in het zuiden staan (61,5°). 90° ervoor bevindt zich de Weegschaal op de oostelijke horizon en de Ram staat in het westen op de horizon. Op cirkel 2 staat intussen de Weegschaal op haar hoogste punt en dat punt is naar het ZW verschoven en staat lager op de horizon. Het hoogste punt van boog 3 staat nog lager en staat terug in het zuiden en op boog 4 is het hoogste punt terug geklommen en verder naar het ZO verschoven. De hoogte varieert van 61,5° tot 14,6°.  Bekijken we die merkwaardig ingedeukte cirkel even van dichterbij dan wordt het nog vreemder als we ook het tijdsverloop bekijken. De verplaatsing van de top van ZO naar ZW duurt 16,5 uur en de terugloop van ZW naar ZO duurt 7,5uur.

De tijd van opkomst en ondergang van de sterrenbeelden gebeurt duidelijk niet met een constante regelmaat. Bij ons, op 52° NB, varieert de opkomsthoek. De snelle of trage opkomst van een sterrenbeeld is afhankelijk van de hoek die de ecliptica maakt met de horizon, tijdens de opkomstperiode van een sterrenbeeld. Deze hoek verandert constant en is hierdoor van invloed op de opkomst- en ondergangstijd.

Omdat de ecliptica eenmaal per dag zijn hoogste en zijn laagste punt bereikt, levert een snelle opkomst van een sterrenbeeld een trage ondergang op en omgekeerd.

 

Is de ecliptica eenvoudig te vinden?

 

Bij aanvang werd gemeld dat de hemelevenaar eenvoudig te vinden is. De ecliptica blijft moeilijk. We weten dat de zon, de planeten, de maan en de sterrenbeelden van de dierenriem zich op de ecliptica bevinden, en dat ook de verlichte kant van de maan de richting van de ecliptica aangeeft, maar door afwezigheid van planeten en het niet herkennen van sterrenbeelden mislukt die plaatsbepaling vaak. De draak lost dit probleem op!

De centrale as van ons zonnestelsel staat loodrecht op het eclipticavlak en de ecliptica noordpool ligt in het sterrenbeeld “Draak”, tussen de gekromde hals, op 23,5° van de poolster. Wanneer de eclipticapool tussen de poolster en de horizon staat, (draak onder de poolster, zie fig.11) dan staat de ecliptica hoog boven de horizon in het zuiden. Als de eclipticapool tussen de poolster en het zenit staat, (draak boven de poolster, zie fig.10) dan staat de top van de ecliptica erg laag in het zuiden. De plaats van de eclipticapool aan de noordelijk sterrenhemel (in het sterrenbeeld draak) geeft een duidelijke indicatie voor de positie van de ecliptica aan de zuidelijke hemel. Kijk dus naar de draak en u krijgt meer zicht op de ecliptica!

Deze uiteenzetting maakte duidelijk dat het voor de aardse waarnemer vroeger heel normaal was om aan te nemen dat de aarde centraal stond en alles er omheen bewoog. Des te groter is dan ook de bewondering voor de wetenschappers die, uitsluitend uit de waarnemingen vanaf de aarde en tegen alle bestaande theorieën in, verklaarden en bewezen dat de zon centraal staat en dat wijzelf met onze aarde die vreemde dagelijkse en jaarlijkse bewegingen maken.

 

Wist je…

 Dat we een reactie op onze Website kregen van een man uit Nantes in Fran
krijk ?

De man was echter niet op zoek naar sterrenkunde, maar is intensief bezig met het verzamelen van gegevens over de Achelse Kluis. Hij heeft hiervan reeds een behoorlijke hoeveelheid verzameld.

Voor de geïnteresseerden: zijn website is te vinden onder:

http://pagesperso-orange.fr/gerarddesaintmars/pereangelus/pagepereangelus.html

 

 

Lidgelden 2009

 Het  lidgeld voor 2009 blijft hetzelfde als in 2008.

 

• Volwassenen:             €  15,00- / persoon*jaar
• Jeugd (t/m 18jr)          € 7,5,00-/ persoon*jaar

 

Betalen van het lidgeld kan rechtstreeks aan de kassier of gestort op de rekening van de vereniging.

 

Rek. nr. : 035-3329049-50

De Noorderkroon

p.a.  Azalealaan 10

3930 Hamont-Achel

 

Gelieve bij storting te vermelden: Lidgeld 2009

Bij voorbaat dank

 

Verslag van de 29^e uitstap van Noorderkroon-Achel.

14 April 2007, temperaturen die bijna zeldzaam zijn (ook tijdens sommige zomers!) en Noorderkroon-Achel gaat op stap. Jan had ( in functie van reisleider voor het leven) een werkelijk schitterend programma samengesteld: een  2 u durende boottocht op de Biesbosch, een bezoek aan sterrenwacht Mercurius in Dordrecht en een bezoek aan slot Loevenstein. Als je als vereniging al bijna dertig jaren uitstappen onderneemt dan wordt het steeds moeilijker om iets nieuws te brengen. Ook ditmaal is onze reisleider met glans geslaagd in zijn opzet: drie totaal nieuwe bestemmingen!!!

Om 07.30u vertok de autobus met een 30-tal geïnteresseerden richting Drimmelen voor een boottocht over de Biesbosch. In de bus bracht Jan een inleiding over de Biesbosch. We weten nu allemaal dat de Biesbosch een natuurreservaat is en wat voor één…..10.000 hectaren groot.  Rivieren, kreken, grienden, landbouwgronden …….water……vooral veel water! Dit landschap heeft een heel eigen flora en fauna. We hebben te horen gekregen dat er in de Biesbosch weer bevers zitten. Tijdens onze rondvaart hebben we zelfs één heel recente beverburcht gezien. We rekenden uit dat de gemiddelde dichtheid bevers op de Biesbosch 1 op 100 hectaren was.

De Biesbosch ontstond door een samenspel tussen water, natuur en mensenhanden. In dit ontoegankelijke gebied – een mooie schuilplaats tijdens de oorlog – verdienden griendhakkers, rietsnijders, biezenvlechters, jagers, eendenkooikers en boeren op afgelegen boerderijen een karige boterham. Na 1970 verdween deze eeuwenoude cultuur door het wegvallen van de getijden. De natuur kreeg vrij spel en enkele polders werden ingericht als drinkwaterbekken.De Groote of Zuidhollandsche Waard was in de Middeleeuwen een welvarende streek waar landbouw, fruitteelt, en turf- en zoutwinning de voornaamste middelen van bestaan waren. Het gebied moet er ongeveer hebben uitgezien als de Krimpenerwaard of de Alblasserwaard in de negentiende eeuw: met veel water, boerendorpjes langs de rivierdijken en langs de ontginningspaden in de polder, maar ook met hier en daar een kasteel. In één nacht, van 11 op 12 november 1421 veranderde de Sint Elisabethsvloed dit gebied in een binnenzee van 30.000 ha. De reeds anderhalve eeuw oude, omringende dijk brak door in het zuidwesten, ongeveer waar nu de Moerdijkbruggen liggen, op diverse plaatsen. Als gevolg van deze overstroming verdwenen naar schatting zestien dorpen van de landkaart.

Geholpen door latere dijkdoorbraken bij Werkendam kon het rivierwater een kortere weg naar zee zoeken. Het zoute water werd naar zee teruggedrongen en veranderde het gebied in een zoetwatergetijdengebied, het enige in Europa.
Doordat na de Sint Elisabethsvloed zee en rivier veel klei- en zanddeeltjes aanvoerden, kwam het onder water gelegen land geleidelijk steeds hoger te liggen. Op een gegeven moment kwam er land bij eb droog te staan. Daarmee ontstonden groeimogelijkheden voor planten. Als eerste groeiden er biezen. De oorspronkelijke naam Bergsche Veld werd niet meer gebruikt, in de volksmond werd de naam: ‘Biesbosch’ (bos van biezen).

Sinds 1421 heeft de Biesbosch een bijzondere landschappelijke ontwikkeling doorgemaakt waarop de mens veel invloed heeft uitgeoefend. In de jaren zeventig greep de mens nog eens rigoureus in het landschap in. Door de aanleg van de Haringvlietsluizen (Deltawerken) verdween eb en vloed grotendeels uit de Biesbosch.  Na een heel mooie boottocht en een flinke dosis voorjaarszon deden we de haven terug aan en in de onmiddellijke omgeving  nuttigden we de lunch.

Op weg naar Dordrecht, voor het tweede gedeelte van onze uitstap. Jan had op het internet een heel jonge sterrenwacht gevonden. Eén die we nog niet aangedaan hadden, dus….  Op weg naar Mercurius!!!Toen we aankwamen in het park van Dordrecht viel ons meteen het hoge gebouw op met de koepel. Een verzameling van bijgebouwtjes gaven het geheel een heel frisse indruk. Eenmaal binnen werd dat gevoel nog sterker; een heel mooi ingerichte sterrenwacht met een heleboel doe-dingen en de grootste trots van de sterrenwacht een unieke collectie meteorieten.  Nu, de grootste trots…….onder de koepel….Voor de realisatie van een sterrenwacht in Dordrecht, is gebruik gemaakt van een reeds bestaand gebouw in het natuur – en recreatiegebied De Hollandse Biesbosch. Dat gebouw wordt voor een symbolisch bedrag gehuurd van het gelijknamige recreatieschap. Omdat voor de uitbreiding en de verbouwing van dit pand een fors geldbedrag nodig was, is een beroep gedaan op de medewerking van gemeenten, bedrijfsleven en andere instellingen. Deze medewerking, die meestal een financiële bijdrage betrof, heeft er uiteindelijk toe bijgedragen dat op 21 oktober 1998 sterrenwacht Mercurius zijn deuren voor het publiek kon openen. Het aantal bezoekers is op jaarbasis al opgelopen tot een slordige tienduizend, zodat sterrenwacht Mercurius zich tot de grootste sterrenwachten van Nederland kan rekenen.

In de expositie kunt u zien wat een groep toegewijde vrijwilligers kan bereiken in het populariseren van de sterrenkunde. Een zeer groot gedeelte van het materiaal dat je in de expositie tegen komt is zelf ontwor
pen, gebouwd en wordt zelf onderhouden. Vragen waar u onder andere antwoord op zult krijgen zijn:

• Hoeveel wegen mijn boodschappen op een andere planeet?
• Hoe lang moet ik met een vliegtuig reizen om op Uranus te komen?
• Hoe ziet een tornado er in het klein uit?
• Hoe moet het ISS eruit gaan zien? Waar is het ISS nu?

De achterliggende gedachte van de expositie is dat je door zien en zélf proberen meer leert over het heelal. De meteorietencollectie, Sterrenwacht Mercurius mag zich trots exposant noemen van de grootste collectie meteorieten van alle sterrenwachten in Europa. Eigenaar en verzamelaar Jan Bartels bevindt zich al geruime tijd in de ‘meteorietenwereld’ en stelt bij sterrenwacht Mercurius zijn indrukwekkende collectie ‘heavenly bodies’ ten toon. Een aantal belangrijke stukken uit de collectie:

• Gibeon: Een ruim 240kg wegend fragment. De grootste meteoriet ooit in Nederland ten toon gesteld!
• Garza stone: Een zeer zeldzame wereldprimeur! Een deel van de Park Forest meteorietenregen die veel schade veroorzaakte.
• Zagami: Fragmenten van een Marsmeteoriet. Écht Marsgesteente dus!
• Utrecht: Een zeldzaam fragment van de meteoriet die in 1843 in Utrecht gevallen is.
• Glanerbrug: Een stuk van de meteoriet die in 1990 in het Twentse Glanerbrug door het dak van een huis viel.

De Carl-Zeiss telescoop

De grootste trots bevindt zich in de opvallende, volledig gemotoriseerde, aluminium ( van Belgische fabrikaat!!!) koepel. De 150mm Carl Zeiss telescoop is een uit 1920 daterende lenzenkijker, geschonken door de zeevaartschool uit Rotterdam. De telescoop wordt overdag voorzien van een zonnefilter, waardoor het mogelijk wordt op veilige wijze zonnevlekken waar te nemen. Op de ‘rug’ van de Carl Zeiss is nog een kijker opgesteld: Een zogenaamde h-alfa zonnekijker. Deze kijker laat de zon in een speciaal spectrum zien en ontrafelt zo details die in de Zeiss onzichtbaar blijven. Denk hierbij aan zonnevlammen en protuberansen.  Opvallend was dat deze kijker een heel complete kijker is. De kijker zat oorspronkelijk onder de “duivenpoep”, stof en wat nog meer. Een kijker die wel heel kompleet was door het feit dat niet alleen de originele Carl Zeiss-aandrijving van 1862 aanwezig was, maar ook een koffer met alle denkbare accesoires, en dat in die tijd!!!! Een werkelijk schitterende kijker. Men wist te vertellen dat men met deze kijker eens de scheiding van Encke heeft kunnen zien in de Saturnusringen bij een vergroting van 600 x.  Een unieke gelegenheid de Zeiss-optiek aan de rand van haar kunnen te genieten.

Door tijdsgebrek moesten we verstek geven aan het voorstel nog een film te bekijken . We hadden nog een ander reisdoel op het p
rogramma!!

Voor meer informatie kijk je best eens een keertje op http://www.sterrenwacht-mercurius.nl/

Een méér dan geslaagd bezoek aan deze schitterend mooie sterrenwacht! Een aanrader voor iedereen.

Vanuit de sterrenwacht Mercurius te Dordrecht laveerde onze chauffeur (die het geheel trouwens heel plezant verzorgde) naar slot Loevestein.

Rond 1368 liet ridder Dirc Loef van Horne een kasteel bouwen op een strategische plaats in het hart van Nederland, daar waar Maas en Waal samenkomen: Slot Loevestein, het stenen huis van Loef. Door de eeuwen heen veranderde het Slot regelmatig van vorm, maar het kasteel is grotendeels middeleeuws gebleven. Ook nu nog is er veel van de Middeleeuwen terug te vinden in Slot Loevestein.

In 1575, tijdens de Tachtigjarige Oorlog, werd door Willem van Oranje opdracht gegeven voor de versterking van Slot Loevestein. Rondom het kasteel werden vestingwallen aangelegd en een buitengracht gegraven. Binnen de vestingwallen werden soldaten gelegerd; aanvankelijk in houten barakken, later werden die vervangen door stenen huisjes.

Het kasteel stond kaal en leeg midden in de vesting. Men vond het daarom een geschikte gevangenis. Vrijwel alle kamers werden als cel gebruikt en de grote zaal op de tweede verdieping, die we nu nog ‘Staatsgevangenis’ noemen, werd met houten scheidingswanden verdeeld. De gevangenen waren staatsgevangenen van de Republiek der Verenigde Nederlanden. Naast politieke gevangenen, stads- of landsbestuurders, predikanten en geleerden die vanwege hun geloof of politieke ideeën gevangen genomen waren, zaten er ook vaak krijgsgevangenen. De bekendste gevangene is Hugo de Groot, die Loevestein beroemd maakte door zijn spectaculaire ontsnapping in een boekenkist.

Oude Hollandse Waterlinie
Vanaf 1575 werd op initiatief van Willem van Oranje een begin gemaakt met het moderniseren van de middeleeuwse verdedigingswerken rondom Slot Loevestein. Eind 1589 was er een vijfhoekige omwalling met 3 bastions, een half bastion en een rondeel aangelegd. In 1651 werd het middeleeuwse rondeel vervangen door een nieuw bastion.

Tijdens de Nederlandse Opstand maakte Fort Loevestein deel uit van de steunpunten in het oostelijke grensgebied van Holland. In het rampjaar 1672 – toen de Franse troepen van Lodewijk de XIV binnenvielen – werd deze linie nogal ad hoc tot stand gebracht. Vanaf 1673 werd het uitgebouwd tot een permanente verdediging, de Hollandse Waterlinie. Deze eerste Hollandse Waterlinie liep van de Zuiderzee tot de Biesbosch. Het concept klonk eenvoudig, maar bleek erg effectief. Men liet delen van het land onder water lopen om te voorkomen dat de vijand kon oprukken. Een laag water van een halve meter diep over een breedte van 3 tot 5 km bleek niet te passeren voor soldaten en hun materieel. Hoger gelegen gebieden, die men niet onder water kon of wilde zetten, werden met vuur verdedigd vanuit forten en sterkten. Het primaire doel van deze linie was de bescherming van het westelijke deel van het land en dan vooral van het belangrijke en machtige Holland.

Ook de Nieuwe Hollandse Waterlinie was gebaseerd op waterbeheersing en overstromingen. Alleen waren deze overstromingen nu uitgebreider en beter beheersbaar. Over een lengte van zo’n 85 km (van Muiden tot Werkendam) kon een strook polderland van 5 km breedte onder water gezet worden. Daarnaast bestond de linie uit forten en batterijen die waterkeringen en inlaatpunten beschermden en niet te inunderen terreinstroken afsloten. Tussen 1815 en 1885 werden veel nieuwe forten gebouwd. Bestaande forten werden gemoderniseerd en onder andere voorzien van bomvrije bunkers.

In dit kader werd in Loevestein in 1882/3 de kazemat gebouwd. Overigens is de Nieuwe Hollandse Waterlinie nooit in werking gesteld. Op drie momenten in de geschiedenis is de linie wel in staat van verdediging gebracht: tijdens de Frans-Duitse Oorlog (1870), tijdens de Eerste Wereldoorlog en tijdens de mobilisatie van 1939. Na de Tweede Wereldoorlog bleek de Waterlinie haar waarde verloren te hebben. Ook Loevestein verloor zijn militaire functie. Bij Koninklijk Besluit van 18 oktober 1951 werd Loevestein opgeheven als militair steunpunt. Gelukkig is het wel blijven bestaan als ‘monument van verdediging’.

Na dit bezoek was het de hoogste tijd om de autobus met de neus richting Achel te zetten. Onderweg werd nog eens, traditioneel, de inwendige mens versterkt. Na een rustpauze werd de reis verder gezet en netjes tegen de klok van 20.30u kwamen we aan te Achel. Een zeer gesmaakte uitstap, niets dan lof!! Een speciaal woord van dank aan Jan Hermans die zich inzette voor het welslagen van deze uitzonderlijk mooie dag…Jan, bedankt en heel zeker t
ot volgend jaar!!!!

Bezoek aan de Smeetshof te Bocholt op 17 februari 2007.

Beter laat dan nooit…..onder deze noemer nog snel een kort verslagje van ons bezoek aan de mensen van Natuurpunt Bocholt. Op hun verzoek heeft Noorderkroon-Achel een avondje sterren zoeken toegelicht. Na een technisch mankement (beamer wou niet mee!) hebben we geïmproviseerd en aan de hand van de laptop enkele hemelbewegingen laten zien. Het inleidende verhaal bleef niet beperkt tot een inleiding. De gestelde vragen en de daarbij horende antwoorden waren goed voor een uurtje boeiende sterrenkunde. Jan demonstreerde heel vlot de aangesneden onderwerpen met behulp van Starry Nights. Ons verhaal bracht ons van de zon, doorheen het zonnestelsel, naar de ganse melkweg tot in de diepste diepten van de ruimte. Voor een improvisatie kon het best tellen, de interesse van de aanwezigen toonde aan dat de gebrachte onderwerpen gesmaakt waren. Na de inleidende uiteenzetting hebben we buiten de sterrenhemel verkend. Even een woordje over gewennen aan de duisternis en toen de kijker van Mauritius op enkele objecten gezet. Telkens kregen de aanwezigen uitleg van alle Noorderkroners aanwezig. Na een klein uurtje buiten hebben we ons terug opgewarmd met koffie en porto. Tussendoor kregen we heel deskundig uitleg over het reservaat “de Smeetshof”. Een heel mooi initiatief om een verloren moerasgebied terug in ere te herstellen. We gaan nog eens terug!!

Verslag van 3 maart 2007; de Nacht van de Duisternis te Achel.

Regen, met bakken uit de hemel, op zaterdagmorgen. Maar het hoeft niet altijd tegen te vallen; tegen de middag brede opklaringen en om 18.00u een stralend open hemel: alles klaar voor de Nacht van de Duisternis. Om 18.00u werd het zaaltje in de taverne de Bever in gereedheid gebracht. Het programma; twee geleide avondwandelingen met gidsen, afgeleverd door de verenigingen het VEN en Natuurpunt, een verteller die in de Tomp een verhaal aan de wandelaars vertelde, een tentoonstelling over lichthinder en nachtdieren in de taverne en een powerpointpresentatie verzorgd door Noorderkroon-Achel.  Na het opbouwen werden de gidsen even gebrieft en om 20.10u vertrokken de eerste wandelaars. Niet minder dan 60 personen doken onder begeleiding de nacht in. Tijdens de wandeling kon men genieten van een prachtige sterrenhemel en natuurlijk de volle maan die voorvoldoende verlichting zorgde. Iedereen hield natuurlijk die maan stijf in de gaten, want een op handen zijnde maansverduistering  was het spektakelstuk van de avond. Onze presentatie behandelde het fenomeen lichthinder en de gevolgen ervan, hoe lichthinder de omgeving en de gezondheid van ons allen negatief beïnvloed. Aansluitend, in dezelfde presentatie, keken we naar prachtige sterrenhemels en werd het fenomeen maansverduistering onder de loep genomen. Een bomvolle zaal en de reacties nadien deden ons concluderen dat het goed was. Niet alleen het binnendeurgebeuren, maar ook de wandelingen en de acties op de sterrenwacht waren zeer gesmaakt. Terwijl Noorderkroon-Achel in haar thuisbasis het avondprogramma afwerkte, was er een delegatie (Jean-Pierre Sleurs & onze voorzitter) afgezakt naar Bocholt om daar ondersteuning te geven aan de Rinkelnacht. 3 Maart 2007; Noorderkroon-Achel was goed bezig. Dank aan alle mensen die zich ingezet hebben voor het welslagen van deze avond.  Een heel goede opkomst en iedereen tevreden: twee ingrediëntenten die ons deden besluiten dat we ook weer volgend willen samenwerken met het stadsbestuur en de andere verenigingen. Op deze manier kunnen we interesse opwekken van andere mensen, buiten onze kring. Laat dat één van onze doelstellingen zijn!! We zien elkaar in 2008 voor een nieuwe Nacht van de Duisternis.          LBe

 

 

 

Om 20,00  uur werd de kijker naar de sterrenwacht gebracht en opgesteld. Ondanks het erg slechte weer in de namiddag was de hemel op dat moment terug helemaal opengetrokken en  stonden de maan en Venus te schitteren aan de avondhemel. Een erg grote groep wandelaars vertrok om 20h00 richting Tomp.

Groot was de ontgoocheling, toen na het monteren van de kijker, de koepel open ging. De hemel was in die korte periode volledig dicht getrokken en zelfs zo erg dat de maan, die de hemel toch erg sterk verlichtte, bijna helemaal achter de wolken verdween.

Noodgedwongen werd de kijker rechtstreeks op de volle maan gericht om door de dikke bewolking heen misschien toch nog iets te kunnen laten zien. . .  afwachten nu tot de groep wandelaars terug komt.

Tegen ieders verwachting in loste de dichte bewolking na een half uurtje volledig op en toen de grote groep terug kwam trokken de mensen  met enorme aantallen naar boven. De eerste groep was zodanig groot dat de keuze om naar de maan te kijken de  juiste bleek, want de mensen drumden zodanig samen rond en op het bordes dat de stroom soms volledig vast liep. Iedereen wilde eens graag door een telescoop kijken. Volgen  een grove schatting waren op piekmomenten m
eer dan 30 personen tegelijk boven op de toren.

Toen de eerste drukte wat luwde werd de kijker op Saturnus gericht. Dit was voor het resterend publiek iets unieks. Mensen spoorden elkaar aan met o.a.  “Hier moet je ook eens door kijken”, “dat moet je gezien hebben”, “Het is juist een foto zo schoon“, “zoiets heb ik nog nooit gezien”,”hoe is het mogelijk”, “is het dat puntje daarboven waar ik naar kijk?” en zoveel andere positieve uitroepen. De mensen die naar beneden gingen spoorden eerdere bezoekers die beneden waren aan om terug te keren en dit prachtstuk te bewonderen.

Na de grote storm te hebben verwerkt kwam de 2de groep. Deze was iets kleiner maar zeker niet minder geïnteresseerd. Jammer genoeg ontstond er weer bewolking en ging Saturnus op in de dichte bewolking.  De verduistering van de maan ging intussen gestaag verder en was reeds behoorlijk gevorderd. Het gebeuren werd telkens, parallel aan het kijken, door verschillende van onze leden toegelicht.

Met de kijker kon de verduistering ook worden gevolgd tot deze ca 90% was. Toen trok de hemel opnieuw open en werd een nieuwe poging op Saturnus een herhaald succes.

Afgaand op herkenbare stemmen en opmerkingen van bezoekers merkten we op de toren dat er diverse mensen waren die een tweede en sommigen tot 4 maal toe opnieuw door de kijker kwamen kijken. Toen de volledige verduistering was ingetreden en de maan zwak rood-bruin, nog amper zichtbaar tussen de sterren prijkte, trok de grote schaarste stilaan huiswaarts. Er kwam ook weer opnieuw bewolking op. Dit was behoorlijk vervelend.

Na middernacht waren er nog slechts enkele bezoekers aanwezig die samen met enkele leden nog even de maan observeerden vanaf de zuidzijde van het bordes. Het was opvallend dat de maan, tijdens de totale verduistering, aan de bovenzijde minder sterk verduisterd leek. Met de kijker was dit niet te onderscheiden. Er wordt tot heden vermoed dat het Albedo aan de bovenzijde hiervan de oorzaak zou kunnen zijn, maar dit moeten we nog verder onderzoeken.

Kort nadat we startten met demonteren van de kijker, kwamen L Breemans en J.P.Sleurs terug van een geslaagde avond te Bocholt. Ze kwamen even informeren of deze activiteit in Achel een vergelijkbaar succes kende.

Volgens een ruwe schatting hebben we (inclusief mensen die meer dan eens door de kijker keken) ruim 100 bezoekers boven op de sterrenwacht door de kijker kunnen laten kijken. De kijker werd gedemonteerd en omstreeks 13h00 trok iedereen tevreden huiswaarts.

 

Met dank aan alle medewerkers die hun steentje bijdroegen om dit tot een succes te brengen. De leuze “samen kunnen we meer dan afzonderlijk” heeft zich weer bewezen.

JH