Categoriearchief: Uncategorized

2e Kwartaalagenda 2011

April 2011.      

Studiebijeenkomst:  16 april 2011   reis naar Middelburg. Programma is rond, uitnodigen zijn uitgezonden.                

                 Kijkavond :   Deepsky en Saturnus. Tegen de ochtend de rest van onze planeten!

                 Wanneer:      29 april 2011  vanaf  20.00u

                 Kijker te gebruiken: Oproep voor meerdere kijkers op het veld aan de sterrenwacht.

   Mei  2011.   

 Studiebijeenkomst:  verbroedering Aquila    27 mei om  20.15u  zaal PC Achel-statie.

Dubbele agenda Noorderkroon-Aquila. Agendapunt Noorderkroon:  Historische supernovae door Jan Hermans.  Dirk Schuurmans behandelt  ”Invloed van de maan op de aarde”.               

                 Kijkavond : deepsky  met de nadruk op spiraalstelsels

                 Wanneer:  6e  mei 2011  vanaf  21u

                 Kijker te gebruiken:  Oproep voor meerdere kijkers op het veld.

 Juni 2011.      

Studiebijeenkomst:  10  juni 2011  om 20.15u in de Joy:

Open agenda &  Spiraalstelsels , door Lambert Beliën.

 Zomeractiviteit:     Astro-dag: Kijken naar de zon, pauze met terrassen, aansluitend sterrenkijken.

 Concept:  namiddag kijken met diverse kijkers naar de zon. Sterrenwacht en weide. Na verdwijnen zon: pauzeren met een natje en droogje aan de picknicktafels. Tegelijkertijd presentaties op reuzenscherm (voor de vijver, in het zicht!)  Thema’s nog te vullen.  Na de presentaties (sterrenkijkers staan  nog steeds op de weide en onder de koepel)  eventueel verder met sterren kijken.

                  Kijkavond : zaterdag 25 juni  zaterdag: Astro-dag

                 Wanneer:    25 juni  2011  om 16.00u

                 Kijkers te gebruiken: zoveel als mogelijk.

Einde zomerstop: vrijdag 12 augustus: Perseiden.  Aanvang van het nieuwe werkjaar.

Verslag van de bijeenkomst 25-03-2011.

Open agenda:

Ster van 100° in HBVL, Messenger is bij Mercurius, Walvis in rijstveld, Hoe bereken ik het brandpunt van een bolle spiegel?,C14, hoe betrouwbaar als dateringsysteem? Alle bovenstaande punten werden door de groep besproken. Punt 1 is van dien aard dat Jan en Lambert dit willen uitdiepen en de resultaten presenteren tijdens de bijeenkomst van juni.Alle andere punten werden naar ieders tevredenheid uitgewerkt.

 Na de open agenda en een herbevoorrading van drank werd het woord gegeven aan Jan Hermans die voor ons een uiteenzetting zou geven over:

COÖRDINATEN

 Eeuwenlang werd gezocht naar een methode om een locatie zo goed mogelijk aan te duiden. Er werd ooit gebruik gemaakt van sterrenbeelden om een plaats aan het uitspansel aan te geven.  In de 16e eeuw, nadat de telescoop was uitgevonden,  kwam de Franse wiskundige Descartes met een systeem om met loodrechte afstanden vanuit een punt op een assenkruis de ligging van een object eenduidig vast te leggen.

 Het bepalen van een plaats op aarde geschiedt met behulp van twee verschillende soorten cirkels. Eerst snijden we hemelbol middendoor ter hoogte van de “evenaar”. Dan tekenen we de cirkels die noord- en zuidpool verbinden. Die cirkels worden middaglijnen of meridianen genoemd. Men noemt ze ook lengtecirkels. Evenwijdig aan de evenaar, kunnen we nu ook een tweede reeks cirkels tekenen: de breedtecirkels. Met behulp van lengte- en breedtecirkels kan je nu elke plaats op aarde bepalen. De afstand van een punt tot de evenaar noemen we de breedte. Aangezien de aarde bolvormig is, kunnen we die afstand als een booglengte vanuit het middelpunt opvatten. We drukken hem uit in graden (°). Ten noorden van de evenaar spreken we van noorderbreedte (NB), ten zuiden van zuiderbreedte (ZB). Alle plaatsen met dezelfde breedte als voornoemd punt liggen op dezelfde breedtecirkel.

Ten gevolge van een internationale overeenkomst beschouwt men de meridiaan van Greenwich als nulmeridiaan. De boog tussen de nulmeridiaan en de meridiaan of lengtecirkel waarop het punt ligt noemen we de lengte van dat punt. Ten oosten van Greenwich spreken we van oosterlengte (OL), ten westen van westerlengte (WL). Greenwich is de vestigingsplaats van de Koninklijke sterrenwacht van het Verenigd Koninkrijk.

Noord- en zuidpool verdelen elke lengtecirkel in twee helften. Alle plaatsen met dezelfde lengte liggen op de halve lengtecirkel waarop het punt ligt. Elke halve lengtecirkel en elke volledige breedtecirkel snijden elkaar in precies één punt van het aardoppervlak. Derhalve is een plaats op aarde volledig bepaald door haar lengte en breedte. De geografische coördinaten variëren van 90° NB tot 90° ZB en van 180° OL via 0° tot 180° WL. Uiteraard is -180° OL = 180° WL (totale cirkelomtrek = 360°)

Om de positie van een ster aan de hemel vast te leggen, zal de afstand waarnemer-ster geen rol spelen. Alleen de kijkrichting aan de hemel is van belang. Daarom kunnen we, in gedachte, alle hemelobjecten projecteren op een bol met de waarnemer als middelpunt en met oneindig grote straal. Deze denkbeeldige bol noemen we de hemelbol.

De horizon is de snijcirkel van het horizonvlak (raakvlak aan de aardbol op de plaats van de waarnemer) met deze hemelbol. De horizon verdeelt de hemelbol in een zichtbaar halfrond en een onzichtbaar halfrond. Het punt op de hemelbol vlak boven de waarnemer heet het zenit; het punt daar recht tegenover op het onzichtbare hemelhalfrond heet het nadir.

De poolshoogte is de hoogte (hoekmaat) van de hemelnoordpool boven de horizon. Een eenvoudige geografische redenering op nevenstaande tekening laat zien dat die poolshoogte gelijk is aan de geografische breedte phi… De hoogte van de hemelevenaar boven het zuiden is dus 90° – phi

Het verband tussen poolshoogte en geografische breedte is uiteraard handig voor plaatsbepaling. De hemelpool kan gemakkelijk worden teruggevonden omdat de poolster hier toevallig kort bij staat.

  • Een dergelijk coördinatenstelsel vergt een referentiecirkel (voor het aardoppervlak is dat de evenaar) en een referentiepunt (voor het aardoppervlak is dat het snijpunt van de evenaar met de meridiaan van Greenwich). Eén coördinaat is dan de hoogte van het vast te leggen punt ten noorden of ten zuiden van de referentiecirkel (voor het aardoppervlak is die coördinaat de geografische breedte). De andere coördinaat is dan de hoek tussen de projectie van het vast te leggen punt op de referentiecirkel en het referentiepunt (voor het aardoppervlak is die coördinaat de geografische lengte). Bovendien moet een meetrichting worden afgesproken (voor het aardoppervlak is dat ooster- en westerlengte).
  • In de sterrenkunde worden verschillende coördinatenstelsels gebruikt, afhankelijk van de toepassing die men voor ogen heeft. We overlopen nu de belangrijkste van deze coördinatenstelsels: horizoncoördinaten,
  • equatorcoördinaten, ecliptische coördinaten en galactische coördinaten.

 Horizoncoördinaten

  • Voor horizoncoördinaten is de referentiecirkel de horizon, het referentiepunt het zuiden en de meetrichting op de horizon met de schijnbare dagelijkse beweging mee. De coördinaten heten hoogte h en azimut A. Azimut kan worden aanzien als een continue schaal om een richting aan te geven. Zuid correspondeert met 0°, west met 90°, noord met 180° en oost met 270°. Ze zijn volledig plaatsgebonden en kunnen dus niet dienen van plaatsaanduiding van hemellichamen
  • Hoogte en azimut hebben wel het voordeel dat zij gemakkelijk kunnen worden gemeten, en omgekeerd gemakkelijk kunnen worden gebruikt om een object aan de hemelkoepel te lokaliseren. Gedurende de schijnbare dagelijkse beweging veranderen deze coördinaten echter voortdurend. Horizoncoördinaten zijn dus waardeloos voor bijvoorbeeld het catalogeren van sterren maar erg handig bij gebruik van Dobson- of azimutale monteringen.

 Uurcoördinaten

  • Als we de horizon als referentiecirkel vervangen door de hemelevenaar en we nemen als referentiepunt het zuidpunt op de hemelevenaar (d.w.z. het snijpunt van de meridiaan met de hemelevenaar), dan noemen we de “hoogte” van het object t.o.v. de hemelevenaar declinatie δ; het equivalent van het azimuth is dan de uurhoek H, die eveneens met de dagelijkse beweging mee wordt gemeten. De uurhoek wordt doorgaans in uren gemeten in plaats van in graden. Aangezien 24h overeenstemt met 360° correspondeert een uurhoekverschil van 1h met 15°.  De declinatie is niet langer tijds- en plaatsafhankelijk voor wat betreft de dagelijkse beweging. De uurhoek daarentegen wel.

 Equatoriale coördinaten.

  • Omdat de uurhoek verandert met de tijd, doen we er beter aan een vast punt als referentiepunt te zoeken in plaats van het zuiden, want dit gaat mee met de dagelijkse beweging aan de hemelbol. De nieuwe coördinaat wordt gevonden in het lentepunt en heet rechte klimming α. Deze wordt tegen de dagelijkse beweging in gemeten. Evenals de uurhoek, wordt rechte klimming doorgaans in uren gemeten in plaats van in graden. De 24 uren worden wel in sterrentijd en niet in zonnetijd uitgedrukt. Dit maakt een verschil van ca 4 min/dag korter.
  • Voor de andere coördinaat gebruiken we nog steeds de declinatie δ. Er wordt algemeen aangenomen dat de hemelequator de declinatie nul krijgt en alles ten noorden positieve en alles te zuiden negatieve declinatie heeft.

Declinatie = δ en rechte klimming = α. Omdat nu de equatoriale coördinaten onafhankelijk zijn van tijd en plaats en vast verbonden zijn aan de hemelsfeer (op de precessie na), kunnen rechte klimming en declinatie gebruikt worden voor het opstellen van stercatalogi en bij gebruik van parallactische monteringen.

 Ecliptische coördinaten

  • Ecliptische coördinaten zijn volledig analoog aan de hierboven beschreven equatorcoördinaten, maar met de hemelevenaar vervangen door de ecliptica. Het referentiepunt is nog steeds het lentepunt, dat immers ook op de ecliptica ligt. De coördinaat corresponderend met declinatie heet ecliptische breedte β en de coördinaat corresponderend met rechte klimming heet ecliptische lengte λ. De ecliptische lengte wordt, net zoals de rechte klimming, tegen de schijnbare dagelijkse beweging in 0van het jaar neemt de ecliptische lengte van de zon dus steeds toe. Ecliptische coördinaten worden vooral gebruikt in de context van het zonnestelsel. De meeste planeten en hemellichamen in ons zonnestelsel beschrijven een baan in een vlak dat dicht bij het eclipticavlak ligt.

De precessie is een spelbreker. De precessiebeweging duurt dan wel 26000 jaar maar heeft toch tot gevolg dat het lentepunt iedere 2160 jaar precies 1 teken van de dierenriem opschuift. Dit is vervelend voor het opstellen van stercatalogi. Periodiek moeten een stercataloog worden aangepast en zo kennen we nu bvb catalogus Epoche 2000, gebaseerd op het referentiepunt van het jaar 2000.

Galactische coördinaten

  • Galactische lengte en breedte zijn analoog aan ecliptische lengte en breedte. De referentiecirkel is nu de galactische equator (de snijcirkel van het symmetrievlak van ons Melkwegstelsel) en het referentiepunt is de richting van het centrum van ons Melkwegstelsel. Hierdoor loopt de galactische equator aan de hemel door de melkweg.
  • Onze ecliptica maakt een hoek van 60 graden met het vlak van de melkweg. Ons zonnestelsel doet er ca 300 miljoen jaar over een rondje rond het galactisch centrum. Het centrum van ons Melkwegstelsel ligt in het sterrenbeeld Boogschutter op α=17h45m en δ=-28°56′.
  • De positie van de galactische equator wordt volledig bepaald door de positie van de ermee corresponderende galactische noordpool, en die is momenteel (J2000) α=12h52m en δ=+27°08′.
  • Om de telescoop in te stellen gebruiken we meestal de equatoriale opstelling. Met behulp van de coördinaten van enkele heldere, goed gekende sterrenbeelden als referentie kunnen we de kijker afstellen en wordt het zoeken naar moeilijke objecten mogelijk.
  • Jan

Voordat iedereen huiswaarts trok was er even aandacht voor het feit dat Job heel binnenkort voor een 4-maandelijkse missie vertrekt naar de Verenigde Emiraten. We wensten Job een behouden reis en een voorspoedig verblijf en hopen hem in goede gezondheid weer snel in ons midden te hebben. We houden middels het internet nauw contact met Job. Succes!!!

24 maart

Verslag van Noorderkroonactiviteiten op 24 maart 2011.

Donderdag 24 maart was een drukke dag voor sommige Noorderkroners. Het begon met de jaarlijkse uiteenzetting aan de vijfde klassers van de Robbert te Hamont. Voor het eerst was Job ook aanwezig. Voordat de activiteit kon beginnen moesten eerst de planeetbollen afgehaald worden in de basisschool van Achel. Job heeft met eigen ogen en oren kunnen vaststellen welk een grote didactische waarden de planeetbollen hebben. Dit jaar waren enkel de 5e klassers aanwezig, wat neer komt op een 60-tal leerlingen en enkele leerkrachten. Aan de hand van de presentatie “ Van hier tot….” maakten we een reis, vertrekkende bij de zon, tot we aankwamen bij de melkwegclusters, de grootst mogelijke structuur in het heelal. Net als alle voorgaande jaren waren de leerlingen en de leerkrachten enthousiast en geprikkeld. Er werd nu al een toezegging gedaan om volgend jaar weer aanwezig te zijn.

 Na de uiteenzetting op de Robbert was er even vrije tijd, ruim voldoende om de interne mens te versterken. Toen deze opdracht voldaan was, werden de planeetbollen terug naar onze kelder gebracht om dan door te rijden naar de sterrenwacht. Jan had een afspraak gemaakt met de leerkrachten om de leerlingen (met ouders) een bezoek te laten brengen aan de sterrenwacht. Op het veld voor de sterrenwacht waren een vier kijkers opgesteld, onder de koepel de lenzenkijker van de voorzitter. Om 18.45u waren de eerste deelnemers aangekomen en al snel was er een overrompeling van ouders en kinderen. Eerst allemaal naar de kijker onder de koepel gaan kijken, luisteren naar de uitleg van de voorzitter en dan allemaal naar de kijkers aan de voet van de sterrenwacht. Heel jammer voor alle aanwezigen; ondanks het mooie weer van de dagen voordien, was het bewolkt op de avond dat iedereen op scherp stond. De avond werd gevuld met zeer geanimeerde gesprekken, gaande van de catastrofe die Japan getroffen heeft tot de gekende sterrenkundige thema’s. Later, toen iedereen weg was hebben we nog even kunnen kijken naar enkele deepsky-objecten. “Kijken” was een groot woord, het was aan de magere kant. Al bij al toch een geslaagde dag, want we hebben heel wat positieve “vibes” kunnen overdragen aan de jeugd.

 

Kijkavond,11 maart door Job

Pakweg een uur of acht in de avond werd er verzamelt bij de Joy, en de opkomst was matig. Echter, door dat ik zelf later dan verwacht thuis was, ben ik rechtstreeks naar de grote heide vertrokken. Door mijn miscommunicatie stonden onze leden tevergeefs te wachten, zie hier al een gebeurtenisje op zich. Maar omstreeks een uur of kwart over acht kwam het gezelschap aanzetten. Oh ja, onze Dirk stond al vol ornaat te wachten op betreffende locatie en had ook een testobject bij voor zijn binoculair vast te kunnen monteren waardoor het kijkgemak vergroot kon worden.  Een houten constructie op een statief gemonteerd. Zelf had ik mijn vogelkijker bij,  Franky  zijn ferme telescoop en Berke zijn refractor. Jan en Jo versterkte het geheel.  Gewapend met deze apparatuur konden we aan de slag. Ten eerste moesten we vaststellen dat de seëing niet het je van het was, de hemel was enigszins versluierd door hoge bewolking waardoor de maan met een k-waarde van 0.31 toch het geheel genoeg in strooilicht versterkte. Enfin, dit mocht de pret niet drukken. Ten eerste was het Orion natuurlijk die in  focus kwam. De grote nevel, met daarin het trapezium, werd door alle kijkers bekeken en vergeleken en men ziet dan toch wel de verschillende waarden die de diverse kijkers hebben. Vooral het scheidend vermogen kon hierdoor goed vergeleken worden en hieruit blijkt dat elke kijker zijn kwaliteiten heeft. Zo werd dan ook Alcor en  Mizar van de Grote Beer vergeleken en werd dit nog eens duidelijk bevestigd. Later op de avond kwam Saturnus opzetten en ook deze ontkwam niet aan onze waakzaamheid. Alle middelen werden wederom ingezet. Het blijft fantastisch, Saturnus met haar ringen is altijd een smaakmaker aan het firmament en deze kwam goed tot zijn recht in de kijkers van Berke en Franky. Franky richtte zich daarna op de maan en heeft diverse opnamen gemaakt. Samen bespraken we diverse belichtingstijden en daar kwamen verassende resultaten uit. Schitterende opnamen zo later blijkt. Echter de seëing werd  slechter en werd er omstreeks 22.45 gestart met inpakken om huiswaarts te keren. Al met al toch een geslaagde kijkavond, die van 11 maart. Met de verschillende kijkers werken is het toch een stuk leuker en niet alleen dat, maar ook het samen zijn, blijkt van grote waarden. Dat het tijdelijke gemis van een auto, voor sommigen onder, ons roet in het eten gooit is jammer, maar ….volgende keer beter.

 Een tevreden clubgenoot,  Job

De maan, door Franky Beckers.

Tijdens de kijkavond van Maart, in de donkerte van de Buitenheide in Achel, heeft Franky enkele foto’s gemaakt van de maan. Naast een deelnemersveld van een zevental leden waren ook diverse sterrenkijker opgesteld. Eerdaags zal het volledige verslag van de kijkavond gepubliceerd worden.

IMG_2238.jpg

IMG_2239.jpg

 

 

agenda 2e kwartaal 2011

April 2011.        

Studiebijeenkomst:  16 april 2011   reis naar Middelburg. Programma is rond, uitnodigen zijn uitgezonden.

 

                 Kijkavond :   deepsky en Saturnus

                 Wanneer:      29 april 2011  20.00u

                 Kijker te gebruiken: Oproep voor meerdere kijkers op het veld aan de sterrenwacht.

  Mei  2011.     

 

Studiebijeenkomst:  verbroedering Aquila    27 mei om  20.15u  zaal PC Achel-statie.

Dubbele agenda Noorderkroon-Aquila. Agendapunt Noorderkroon:  Historische supernovae door Jan Hermans?  Dirk Schuurmans behandeld nog nader te bepalen thema.            

                 Kijkavond : deepsky   voorjaarspiralen

                 Wanneer:  6e  mei 2011   21u

                 Kijker te gebruiken:  Oproep voor meerdere kijkers op het veld.

 Juni 2011.        

Studiebijeenkomst:  10  juni 2011  om 20.15u in de Joy:

Open agenda &  Spiraalstelsels , door Lambert Beliën.

Zomeractiviteit:     Astro-dag: Kijken naar de zon, pauze met terrassen, aansluitend sterrenkijken.

 

Concept:  namiddag kijken met diverse kijkers naar de zon. Sterrenwacht en weide. Na verdwijnen zon: pauzeren met een natje en droogje aan de picknicktafels. Tegelijkertijd presentaties op reuzenscherm (voor de vijver, in het zicht!)  Thema’s nog te vullen.  Na de presentaties (sterrenkijkers staan  nog steeds op de weide en onder de koepel)  eventueel verder met sterren kijken.                    

                 Kijkavond : zaterdag 25 juni  zaterdag: Astro-dag

                 Wanneer:    25 juni  2011  om 16.00u

                 Kijkers te gebruiken: zoveel als mogelijk.                                  

  Einde zomerstop: vrijdag 12 augustus: Perseiden.  Aanvang van het nieuwe werkjaar.

 

ruimtevaart, niet makkelijk!

Ruimtevaart is niet gemakkelijk.

Mensen zijn niet gebouwd om te overleven in het koude vacuüm van de door straling verzadigde ruimte. Niet alleen mensen, maar ook onze robots, de ruimtetuigen zijn niet gevrijwaard van  al dat kosmisch geweld.Soms, heel soms, verbazen ze ons door beter te doen dan verwacht. Een voorbeeld: de twee Marsrovers, Spirit & Opportunity  “overleefden” op het Marsoppervlak terwijl hun levensverwachting slechts 3 maanden was.   Solar and Helospheric Observatory (SOHO) doet na 15 jaren trouwe dienst nog steeds haar ding. Tientallen andere ruimtetuigen completeerden hun missies, soms met ups en downs, terwijl talloze anderen het nog steeds doen. Maar toch……niet allemaal successen …. Integendeel, de lijst van missers is even lang als de lijst van successen. Mars is een kerkhof van missers, de afgelopen 20 jaren: Mars observer ,Mars Climate Observer ,Mars Polar Lander, Beagle 2,Dawn …..Allemaal de mist in gegaan!  Andere missies zoals de Comet Nucleus Tour (CONTOUR), welke de kometen Encke en Schwasmann-Wachmann moest bezoeken, kwam zelfs nog niet uit onze dampkring. Een paar ander missies kregen zodanig veel tegenslag te verwerken dat het uiteindelijke resultaat van de missie als totaal verlies beschouwd mag worden.  In deze sessie kijken we eens naar het wel en wee van een ruimtevaartmissie. Wat maakt een missie geslaagd? Welke risico’s zijn er aan verbonden? Welke zijn de gevolgen? En, heel voornaam, wat is nodig om een “bijna fiasco” om te buigen naar succes? We namen vijf specifieke missies onder de loep: Skylab Space – Voyager 2 – Hipparcos – NEAR Shoemaker en de  Hubble Space Telescope. Net geen catastrofale missers, vijf feniksen van de ruimtevaart!

Skylab Space Station

Op 14 mei 1973 gelanceerd met de laatste Saturnus V-raket. Een feilloze lancering. Payload: een laboratorium bestemd om  de uithouding van gewichtloosheid bij mensen te bestuderen en te testen. Plus: ATM, Apollo Telescope Mount, een tuig om de zon en andere hemellichamen in ongekende details te onderzoeken 63 seconde na de lancering begon de miserie… Wat ging er mis?  63 seconden na lancering… Skylab was het eerste Amerikaanse ruimtestation in een baan rond de Aarde en bestond voornamelijk uit onderdelen die waren overgebleven uit het Apollo programma.  Het 75 ton wegende gevaarte werd 14 mei 1973 gelanceerd met een laatste Saturn V raket. Tijdens de lancering liep Skylab schade op waarbij één zonnepaneel volledig verloren ging, een ander vast bleef zitten en  een hitteschild werd ernstig beschadigd.  De eerste bemanning van het Skylab had dan ook als belangrijkste opdracht het herstellen van het ruimtestation. De twee volgende bemanningen konden zich dan concentreren op het wetenschappelijk onderzoek.  De eerste bemanning bleef 28 dagen in de ruimte, de tweede 59 dagen en de derde 84. De mens kon dus inderdaad voor langere tijd in de ruimte blijven, zonder onomkeerbare gevolgen.  Na  de Apollo’s en Skylab werd er geopteerd om de Space Shuttle te bouwen. Een nieuw (Amerikaans) ruimtestation zou eerst veel later komen. Het meteorenschild, dat als eerste verloren ging had nog een doel: het was het zonnescherm van het station. Temperatuur in het station loopt hoog op. Geluk bij een ongeluk: ATM was een op zich staand ruimtetuig met een eigen energievoorziening. ATM’s zonnepanelen hielden Skylab in leven totdat op 25 mei de eerste astronauten arriveerden. Zij ontvouwde het tweede zonnepaneel en brachten een provisorisch zonnescherm aan. Na  deze perikelen kon men vanuit Skylab genieten van ongeziene beelden van de zon en  van komeet Kohoutek. De laatste bemanning van Skylab verliet het station op 8 februari 1974. 11 Juli 1979, ironisch genoeg, Skylab ondervindt de gevolgen van een “méér dan voorspelde-” activiteit van de zon en stort als gevolg van atmosferische wrijving terug op aarde. De brokstukken vielen  over West-Australië en de Indische Oceaan. SKYLAB effende de weg voor latere missies.

 Een andere “ruimtevaart-reus”! Voyager 2,

 een reis van ontdekkingen. Cape Canaveral, 20 augustus 1977. lancering met een Titan/Centaur-raket. Bij Skylab waren de brokstukken aan de buitenkant te zien, bij Voyager bleef alles wat fout ging uit beeld. Het zat binnenin. Voor alle duidelijkheid: Voyager 2 zou ontegensprekelijk het meest succesvolle ruimtetuig aller tijden worden. Wat ging er mis? System crash!!! Drie weken voor de lancering crashte twee van de drie computer subsystemen. Men had zoiets voorzien; daarom Voyager 1 + 2. Één uur na lancering:  een stabiliteitsgyroscoop doet raar, maar stelt zichzelf terug op orde, zonder hulp van de grond. Een probleem in het computersysteem zorgt er voor dat het vaartuig   autonoom overschakelt naar een back up (met verlies van vluchtdata). Een arm met wetenschappelijke experimenten klapt niet volledig uit. Een sensor geeft een foutief signaal. Tijdens het eerste jaar van haar vlucht gebeuren vreemde dingen: Thrusters ontbranden zonder enige reden of commando, filterwielen lopen vast en de hoofdcomputer  gedraagt zich als “Hal in 2001: a space odyssey”.  Wetenschappers concludeerde dat de minste wijziging in het ruimtetuig resulteerde in overdreven correcties. De software was te gevoelig geschreven. Na herschrijven en uploaden van nieuwe software waren de problemen grotendeels opgelost. Doch….april 1978, een stroompiek blies de zekeringen van de primaire radio door, daags na de vaststelling dat de back up niet correct werkte. Voor de duur van zeven dagen kon men niet communiceren met Voyager 2. Toen de back up terug online was hebben de wetenschappers onmiddellijk een programma geupload,  welke er voor moest zorgen dat Voyager  2 een verkorte missie zou kunnen doorvoeren bij Jupiter en Saturnus, moest de back up het vaartuig in de steek laten. 30 jaren na lancering werkt Voyager 2 nog steeds,  zij het “zo en zo”. Voyager 2 opereert momenteel in de gebieden waar de zonnewind botst met de interstellaire ruimte. Niemand weet hoelang de beide Voyagers hun werk blijven doen. Men blijft luisteren naar hun signalen. Hoe zwak dan ook……

 Een sterrencataloog van formaat!  Hipparcos,

gelanceerd op 8 augustus 1989 vanaf Frans Gyana met een Ariane 4- raket. Lancering : alles ok, geen problemen! Bedoeling was om de sonde in een geostationaire baan (36.000 km) te brengen zodat er non stop contact was met het grondstation in Duitsland. Wat ging er mis?  De apogee-motor weigerde te ontbranden en bracht de sonde in een elliptische tranferomloop (22.000 km naar 500 km). Hipparcos omwentelde de aarde elke 10.7 u  Doorheen de Van Allengordels, waar energetische deeltjes de zonnepanelen geselden en hun performantie naar beneden haalde. De “aardverduisteringen” dwongen de sonde telkens in winterslaap. 70 % van de tijd geen contact met het grondstation. De resultaten:  Om het kompleet te maken: Hipparcos had een 460 kg zware last van ongebruikte brandstof bij zich. Het controleren van zo een vaartuig is extreem moeilijk. Maanden twijfelde men aan de haalbaarheid van de missie, maar…..Hipparcos mat met hoge precisie de positie van 118.218 sterren. Een extra starplotter aan boord registreerde nog veel meer, zij het met een mindere precisie. Totaal sterren in de Hipparcos  cataloog: 2.539.913 sterren oftewel 99% van alle sterren helderder dan m11.

 Landen op een planetoïde? NEAR Shoemaker .

17 februari 1996, Cape Canaveral. In tegenstelling tot de vorige missies: een geslaagde lancering zonder problemen. Een  lange “loop” naar  Eros. Onderweg even Mathilde (juni 1997)  aandoen, gravitationele versnelling langs de aarde op in December 1988aan te komen in de buurt van Eros en af te  remmen.Remmanoeuvre : 4x  (telkens één week tussentijd) de hoofdmotor ontsteken om NEAR af te remmen en in een synchroonbaan te brengen met de planetoïde. De eerste ontbranding  was voorzien op 20 december. Hoofdmotor-perikelen: Wat ging er mis? In plaats van 15 minuten  stuwkracht van de  hoofdmotor, sloeg de motor af, 2 seconde na ontbranding. Resultaat: NEAR veerde uit koers en verloor het contact  (voor de duur van 27u )met de aarde. Gevolg: 3000 km uit koers. Men verloor de totale controle over het vaartuig. Kleine thrusters vuurden 600.000 x in een poging de sonde te corrigeren. Gevolg: een verlies van reserve brandstof en de zonnepanelen waren te lang van de zon af gericht, batterijen bijna dood. NEAR in omloop.  Doelstelling was om in omloop te gaan rond Eros. Nu werd het enkel een “Flyby” op een afstand van 3830 km. De boordcamera nam 222 beelden na de kortste nadering. Niet tevreden met deze magere resultaten vuurde de missioncontrollers  op 3 januari opnieuw de hoofdmotor. Ditmaal zonder problemen, de exacte snelheid van de planetoïde werd gehaald en gedurende 13 maanden “kroop” NEAR in de richting van de planetoïde. 14 Februari 2000: NEAR gaat in een perfecte omloop en bestudeerd en brengt Eros met een ongeziene resolutie in kaart. Meer dan 160.000 opnames met duidelijk herkenbare breuklijntjes, bodemdetails en landverschuivingen die vers materiaal zichtbaar maakten. Touch down!!! 12 Februari 2001. NEAR zet landing in op Eros. Net voor “touch-down” registreerde NEAR   oppervlaktedetails met een resolutie van 1 cm!! Tot ieders verbazing overleefde de sonde de landing. NEAR bleef data doorzenden tot 28 februari 2001. Toen de missie afgelopen was had men alle doelstellingen bereikt.

 “I can see clearly now,…”! Hubble Space Telescope.

Het verhaal van de HST is door iedereen gekend. We  gaan toch nog eens even alles op een rijtje zetten. De lancering van het observatorium: 25 april 1990. De oorzaak van de problemen waren al van eerdere datum. Toen het eerste fotografische beeld van HST binnenkwam vond men  wazige halo’s rond elke gefotografeerde ster. Wat was mis gegaan? Bijna perfectie…  Optische ingenieurs hadden de hoofdspiegel van HST tot bijna-perfectie gepolijst  Als je de spiegel kon herschalen naar de afmeting van de aarde, dan was de grootste afwijking  van de perfecte vorm niet meer dan  15 cm. Maar…..de correcties gebeurde naar de verkeerde kant! De rand van de hoofdspiegel was 2 micrometer te plat, ongeveer 1/50e van de dikte van een menselijk haar.Terug naar een aardschaal, betekende dit een afwijking van 11 meter te laag. Een missieleider concludeerde dat HST niet beter deed dan een reguliere 20 cm amateurkijker (wel geplaatst op een toplocatie zoals Mauna Kea Hawaii). Men voorspelde  dat men blij moest zijn als 50 % van de missiedoelstelling gehaald ging worden. Gelukkig was HST zodanig geconstrueerd dat astronauten servicewerkzaamheden konden uitvoeren. Ingenieurs bestudeerden de wazige beelden van HST en trokken conclusies over de fouten in de optiek. Wat moest er gebeuren?  De grote beurt! Missiepersoneel integreerde een optisch correctiesysteem (COSTAR) in de ontwikkeling van de nieuwe wetenschappelijke toestellen. Na een eerste servicemissie in december 1993 kon men vaststellen dat de aanpassing succesvol was.

Met de bekende foto “Pillars of Creation” toonde Hubbles Space Telescope voor het eerst waartoe de telescoop in staat was. Na deze beroemde foto zouden talloze andere opnames onze kennis van de ruimte doen toenemen. Wat maakte het verschil?  Elk van deze 5 missies was verloren gegaan, als men niet had kunnen terugvallen op inventiviteit en volharding van de missieleden. Niet altijd is “goodwill” de enige kaart die getrokken dient te worden. Sommige missies werden zodanig door pech achtervolgd dat de enige conclusie “mislukking” te trekken valt. We sloten de reeks af met de vaststelling dat volharding en inventiviteit ons een heel eind kan brengen, zelfs als het er op lijkt dat alles verloren is.

Het was eens een andere insteek: vijf missies die verloren dreigden te gaan, maar die uiteindelijk toch goed waren voor zoveel data dat we ze kunnen klasseren als zijnde  pijlers waarop de wetenschap kon verder werken!                                                                         Lambert

Vers van de pers: Aard-achtige planeet buiten ons zonnestelsel.

Amerikaanse sterrenkundige hebben voor het eerst in de geschiedenis een planeet in een ander zonnestelsel gevonden die net als de aarde bestaat uit gesteente en metalen. Kepler-10b, zoals de planeet heet, lijkt verder in geen enkel opzicht op onze aarde. NASA heeft de ontdekking van de planeet gepresenteerd op een bijeenkomst van de American Astronomical Society in Seattle. De rotsachtige planeet, die 40 % groter is dan onze aarde, draait rond een andere ster dan onze zon. Op Kepler-10b, tevens de kleinste planeet die ooit buiten ons zonnestelsel is gevonden, is geen leven mogelijk. De temperatuur moet er ondraaglijk hoog zijn, ongeveer 1.500°C, omdat Kepler-10b erg dicht bij zijn ster staat. Een omloop duurt er ongeveer 20 uren Voor dezelfde rondreis heeft de aarde 365 dagen nodig. De planeet is ontdekt door de ruimtetelescoop Kepler. Die houdt sinds voorjaar 2009 continu 150.000 sterren in het oog.                                                              Artikel aangereikt door Job Beeren

Volgende keer weer alle registers open?

Het onderstaande verslag van de eerste kijkavond van  2011, geschreven door Jan Hermans, beschrijft heel goed de sfeer die er heerste op de weide. Ik denk dat iedereen het er mee eens is: meerdere kijkers in het veld, het leek wel een startparty, geeft niets dan voordelen en gelukkige waarnemers. We herhalen onze oproep om vanaf nu zoveel moelijk kijkers actief te hebben. Het wakkert interesse op, het werkt drempelverlagend en we kunnen meer zien.

Als je een kijkavond hebt meegemaakt en je hebt er ook zo van genoten, schrijf dan eens een kort verslagje en bezorg dit aan onze secretaris (het kan via email of via de email-knop op deze site), dan kan dit gepubliceerd worden op deze site en misschien (als er plaats is) in het maandblaadje.

Noteer nu alvast in je agenda: de eerstvolgende kijkavond zal doorgaan op vrijdag 11 februari 2011 om 20.00u aan de sterrenwacht. De maan staat dan nog geen halve graad onder de Pleiaden, goed voor enkele leuke plaatjes!! Je hebt het al door; we gaan eens stoeien met de maan! Wat zie ik bij welke vergroting? Welke filters te gebruiken? Hoe te fotograferen (best wel moeilijk)? Welk zijn de verschillen door een reflector – refractor of een Cassegrain? Kom zeker eens kijken (en actief deelnemen), we beloven dat het zeker de moeite waard is!!!

Nogmaals dank aan alle aanwezigen voor het welslagen van de eerste kijkavond!

Tot kijk….

Super-nacht!!!!

De eerste kijkavond van 2011 was een succes

 De zon scheen nog in de late namiddag en de wind blies vanuit het oosten. Het beloofde dus een koude maar mogelijk een mooie kijkavond te worden… Toen ik omstreeks 20h00 arriveerde aan de sterrenwacht was de wind gaan liggen. De temperatuur was hierdoor ook meteen een stuk draaglijker geworden.  Het was een prachtige, heldere avond met enorm veel sterren.

Vanaf het begin was er een grote opkomst met verrassend veel kijkermateriaal. Ik telde maar liefst zes kijkers van allerlei afmetingen en soorten. Terwijl anderen nog druk bezig waren met opbouwen had Job zijn kijker al aan de rand van de vijver op Jupiter gericht en samen met Fons wisten ze te vertellen dat er drie maantjes netjes op een rij aan één kant van de planeet stonden. Het was alsof ze aan een draadje hingen, zo mooi recht achter elkaar. Even later werden we vergast op allerlei andere hemelobjecten. Iedereen had wel iets anders of met een andere vergroting in zijn telescoop. Vooral Orion, die een tijdje later met zijn prachtige nevel pal boven de vijver stond, bleef de blikvanger van de avond. Afwisselend van de ene naar de andere kijker kreeg iedereen gelegenheid om de ganse hemel af te turen, maar ook  al was de wind gaan liggen, de temperatuur bleef steeds verder dalen en stilaan begonnen onze voeten te protesteren. Lambert ontstak een gloei-element, dat normaal dienstig is om spiegelcondensatie te voorkomen waaraan we ons de eerste drie uur konden verwarmen.

Ook Fons was, zijn certificaat van de algemene vergadering nog indachtig, voorzien op dit soort problemen en trakteerde even later de liefhebbers op een welkome, hartverstekende borrel.  Na enkele uren van die uitzonderlijk mooie avond te hebben genoten raakte onze voorraad lichaamswarmte, ondanks de pragmatische ingrepen, toch stilaan op en geleidelijk werd dan ook begonnen met de demontage van de kijkers. Lambert maakte intussen enkele prachtige foto’s van de Orionnevel die we ongetwijfeld nog te zien krijgen en hij experimenteerde later nog met (zeer moeilijk scherp te stellen) fotografie in het brandpunt van de kijker tot uiteindelijk de Orionnevel achter de toppen van de bomen wegdook.

 Het was een prachtige kijkavond en het werd dan ook al zaterdag toen de laatste het terrein verliet, maar het succes van deze avond is niet alleen te danken aan de fantastisch mooie sterrenhemel, maar moet zeker ook worden toegeschreven aan de goede opkomst en door toedoen van leden die hun materiaal ter beschikking wilden stellen.

Laten we hopen dat we dit nog regelmatig kunnen overdoen. Bedankt vrienden; het was een succes!                                                                                                                                                    verslag door Jan Hermans

Enkele sfeerbeelden van de kijkavond:

FinePix S3Pro sized_DSCF9030a.jpg

FinePix S3Pro sized_DSCF9034.JPG

FinePix S3Pro sized_DSCF9026.JPG

NIKON D7000sized_kijkavond nikon jan 2011 033.JPG

NIKON D7000sized_kijkavond nikon jan 2011 038.JPG

NIKON D7000sized_kijkavond nikon jan 2011 047.JPG

NIKON D7000sized_kijkavond nikon jan 2011 055.JPG

NIKON D7000sized_kijkavond nikon jan 2011 060.JPG

NIKON D7000sized_kijkavond nikon jan 2011 061.JPG

NIKON D7000sized_kijkavond nikon jan 2011 086a.jpg

Bovenstaande afbeeldingen zijn niet-gestackte opnames: M.a.w. de originele opnames! De gestackte opnames volgen nog.

Algemene ledenvergadering 2010.

Verslag van de Algemene ledenvergadering 10 december 2010.

Zoals aangehaald in de uitnodiging, het oude PC Michielshof ligt zo goed als helemaal tegen de vlakte en we werden ondergebracht in één van de twee units die tegen het gebouw geplaatst waren. Het was een beetje behelpen, maar met een beetje “goodwill” vonden we allemaal onze plaats en kon de avond beginnen.  Tijdens de installatie van de beamer bleek deze niet te werken. Er werd geen signaal doorgegeven van de laptop naar de computer. Achteraf bleek Job gelijk te hebben, het was puur een kwestie van de koude. De beamer had 24u in een koude auto gelegen. Daags na de bijeenkomst was er geen probleem met de connectie en werkte de beamer feilloos. Het was fijn dat Jan onmiddellijk voor een andere beamer kon zorgen. De tegenwoordige elektronica heeft het niet zo op de koude, zo bleek wel de laatste weken.  Tegen 20.30u kon het officiële programma van start gaan, met als eerste punt op de agenda:

Eindejaartoespraak van de voorzitter.

“Het jaar 2010 is weer bijna voorbij en daarom kijken we nog eens terug naar het voorbije jaar dat weer snel voorbij gegaan is en we nog eens terug kijken naar een jaar dat weer niet altijd geweest is zoals we het graag zouden hebben. Er waren soms wel mooie avonden om naar de sterren te kijken en dan hebben we er ook van genoten. Maar er waren ook mooie avonden dat we geen kijkavond hadden, maar dat is nooit op voorhand te bepalen. Het probleem met de koepel is nu blijkbaar opgelost zodat we aan dit probleem waarschijnlijk niet meer moeten denken. Er zijn bij onze leden weer een paar mooie kijkers aangeschaft zodat onze vereniging zeer goed materiaal beschikbaar heeft om kijkavonden te organiseren,  voor ons zelf en voor het publiek dat stilaan meer interesse gekregen heeft voor de sterrenkunde. Het is waarschijnlijk ook te danken aan de inspanningen die Jan en Lambert doen om in de scholen les te geven in sterrenkunde waarmee we de leerlingen en ook hun ouders meebrengen naar de sterrenwacht. Dit mooie initiatief is zeer aan te bevelen en moet zoveel mogelijk herhaald worden. Zo komt onze vereniging in de belangstelling bij de kinderen, maar ook bij de ouders. In het voorbije jaar zijn er ook weer enkele nieuwe leden bijgekomen die ik van harte welkom heet in onze verenging en ik hoop dat ze in ons midden vele leerrijke avonden zullen beleven. We zijn weer goed bezig geweest in het voorbije jaar en we zullen het nieuwe jaar weer met vertrouwen tegemoet zien.

 Ik wens U allen een gelukkig Nieuwjaar en veel voorspoed voor u en uw familieleden, Uw voorzitter,  Lambert Breemans”

Na de eindejaarstoespraak van de voorzitter was het de beurt aan de penningmeester om verslag uit te brengen. Jan liet, net als vorige jaren een positief kasverslag zien. Niet dat we grote winsten maken, dat is ook niet de bedoeling. Jan benadrukte dat we, dank zij gulle schenkingen van verschillende leden, het contributiegeld voor 2011 op hetzelfde peil kunnen houden. Net als alle andere jaren heeft onze penningmeester weer goed werk geleverd en er voor gezorgd dat het financiële aspect van onze vereniging in balans blijft. Tijdens het kasverslag waren Job en Lambert even afwezig, ter voorbereiding van het volgende punt op de agenda; de animatie.

Bezoek van het “Astronomische Gezelschap”.

Heel erg lang geleden heeft Noorderkroon enkele evaluaties ondergaan. We herinneren ons nog de evaluatie van “Mielchior en de Zijnen”, die heel kwistig planetoïden uitdeelden. Er was nog een evaluatie die we moesten ondergaan door “Willy de Woesteling” in de Tomp, allemaal lang, heel lang geleden. Hoogste tijd om nog eens een evaluatie los te laten op de Noorderkroners, ditmaal door een delegatie van het Astronomisch Gezelschap, twee erudiete persoonlijkheden, sober gekleed in het zwart (hoe kan het anders?), voorzien van de Noorderkroon-staf en dito boek! Met deze insteek verzorgden Job en Lambert een “aangeklede” Noorderkroon-evaluatie, haalden anekdotes naar boven en overhandigden oorkondes, certificaten van waardering, aan de aanwezige leden. Aan de hand van een kort humoristisch tekstje, waarin handig gebruik gemaakt werd van een anekdote, een gebeurtenis, een karaktertrek, werden de certificaten uitgereikt. Onderstaande leden mogen voortaan aanspraak maken op volgende titels:

Franky Beckers, “Eigenaar van enkele kubieke lichtjaren van de moleculaire wolk in de buurt van Saggitarius B”.

Paul Rackels, “Een levenslang verblijf onder de bloedrode planeet Mars”.      

Jan Hermans, “De kritische Belg”.

Lambert “Berke” Breemans, “Eredoctoraat in de alwetendheid”.

Tony Van Hertem, “De naamgeving van één van de 490 nieuw ontdekte planeten”.

Dirk Schuurmans, “Eigenaar  van de diffractieringen van Sirius”.

Gerard Verschaeren, “Gekoppeld aan planetoïde 1337 Gerarda”.

Jacky Hermans,  “Connaisseur  van de Noordelijke Hemelsfeer”

Jean-Pierre Sleurs,  “Ultieme bewaker in het verbond van “Ons zwart gat, Sagittarius A* ””

Fons Vrolix,  “Grootmeester onder de hemelse sferen”.

Sammy Presutto,  “De ultieme redder van de 9e kijkavond van 2010”

Job Beeren, “Stella Splendida et Matutina”.

Mark Smits,  “Beschermheer van het Higgs-Boson”

 “Het Genootschap wenst deze academische zitting te beëindigen met het uitspreken van welgemeende dankbetuigingen aan allen die zich de afgelopen 32 jaren verdienstelijk hebben gedragen onder de vlag van Noorderkroon. Zie ons als jullie bondgenoten in uw nimmer aflatende strijd in het populariseren van de wetenschappen en wees gesterkt in het gegeven dat amateur-astronomen, heden ten dagen, gewaardeerde leden van de samenleving zijn. Verder wensen we u allen aan te moedigen om in de komende jaren Uw daden  ten dienste te stellen van de samenleving. Wij, op onze beurt zullen met grote ijver Uw stappen blijven volgen, analyseren en belonen …  Tot een volgende maal!        september 1978  – december 2010

Een meer dan spijtige naamsverwisseling lag aan de basis dat Jo Van Craesbeek geen certificaat overhandigd kreeg. We vinden dit een zeer spijtige zaak en verontschuldigen ons voor dit voorval. We gaan dit rechtzetten! De leden die niet aanwezig waren op de algemene ledenvergadering zullen hun certificaat aangereikt krijgen bij hun eerstvolgende aanwezigheid. Na de act van Job en Lambert was er tijd voor een pauze. Een pauze, gevuld met een goed glas en enkele lekkere vlaaien. Ondertussen werden herinneringen opgehaald aan vroegere tijden.

Jaarverslag 2010 door de secretaris. Aansluitend op de pauze was het aan de secretaris om, middels een beeldverslag een terugblik op 2010 te presenteren. De secretaris maakte terug gebruik van een Powerpointpresentatie met daarin al onze activiteiten verwerkt. Ook datgene wat er achter de schermen gebeurt en de tellerstand van onze verschillende websites kreeg zijn plaats in deze presentatie. Net als vorig jaar mogen we ook dit jaar weer terugblikken op een goed jaar. Er waren boeiende gespreksthema’s, mooie kijkavonden en, heel belangrijk, een goed gevoel naar de toekomst toe. We gaan in 2011 nog meer sensibiliseren midels nieuwe initiatieavonden, we gaan experimenten doorvoeren, kortom… we blijven ons inzetten om sterrenkunde uit te dragen!

Quiz geleid door Jan Hermans. Net als alle andere jaren had Jan weer een quiz voor alle aanwezigen. Tijdens de quiz van vorig jaar had Jan diverse instinkers in zijn vragenlijst zitten. We dachten te weten wat te verwachten. Deze keer was het weer iets heel anders; woordspelletjes, welk getal hoort hier te staan, hoe heet een boemerang die niet terug komt, hoe verdubbel je de waarde van een Lada en nog meer van dat. De ene vraag wel een strikvraag….. de andere weer geen strikvraag….niet meer te volgen! Niet gemakkelijk, dat was te merken aan de scores. Toch één winnaar: Jo Van Craesbeek stak boven ieders score uit en mocht zich terecht de winnaar noemen van de quiz van Jan. Omdat het houden van een quiz bij ons nogal populair is, ondernam ook Dirk een poging om het peil van ons intellect te doorgronden, dus….

Quiz geleid door Dirk Schuurmans.

Dirk’s quiz had een andere insteek: niet de eerste, maar welk is de tweede?…. Hulp!!!! Dat was even schrikken….Welk is de tweede hoogste berg? Welk is de tweede langste rivier? Wie was de tweede man op de maan? Dirk toonde heel snel aan dat we wel allemaal weten wie of wat de eerste is, maar de tweede…….dat was een ander verhaal! En het werd nog erger: Ken je de betekenis van de afkorting van de programmeertaal “Basic”?  Wat wil “hippopotomonstrosesquipedaliofobie” zeggen? Kies maar uit drie keuzemogelijkheden. Het werd een hilarische quiz die,  toch verrassend, leidde tot meerdere winnaars!! Beide heren werden bedankt voor het samenbrengen en presenteren van deze leuke quizzen.

Verslag kijkavond 17 december 2010

De slecht bereidbare wegen, samen met de voorspellingen dat er weer enorm veel sneeuw zou kunnen vallen, weerhield velen om op de laatste kijkavond van 2010 te komen genieten van de toch nog open getrokken winteravond. Toch lokte de open hemel enkele leden vastberaden amateurs naar de sterrenwacht. Toen na een kwartiertje wachten het groepje niet verder werd aangevuld trok de voorzitter met twee “volgelingen” naar boven over de bevroren trappen. De besneeuwde, maar open roosters op de traptreden waren buiten verwachting goed te betreden. De koepel werd geopend en gecontroleerd of er niets vastgevroren zat, maar alles werkte nog perfect. De maan schitterde door het open koepelluik maar kon niet beletten dat de schitterende Jupiter alle aandacht trok, recht voor ons in het zuiden. Orion stond intussen ook al voldoende hoog boven de oostelijke horizon; het beloofde een mooie avond te worden.

De temperatuur in de sterrenwacht voelde helemaal niet koud aan toen de kijker in positie werd gebracht, en na  de opstelling van de newton werd eerst gericht op Jupiter. Door de vele handelingen met de kijker stond de zoeker helemaal ontregeld. Hoe we ook trachtten om iets in beeld te krijgen, het lukte helemaal niet. Dan maar zonder oculair proberen of we via lichtinval de goede richting konden vinden, maar zelfs dat was onmogelijk… Samen besloten we om de kijker eens grondig te controleren. Op de grote spiegel zagen we al meteen onze droevige gezichten weerspiegeld, maar toen het diagonaalspiegeltje in beeld kwam viel het op dat die erg vreemd stond opgesteld. Het spiegeltje bleek grotendeels losgekomen van het voetstuk. Bij het in de juiste positie plaatsen kwam de spiegel helemaal los met als gevolg dat verder kijken met de newton niet meer mogelijk was. De opstelling van de diagonaalspiegel werd dan maar volledig gedemonteerd en Jan heeft deze meegenomen om terug vast te lijmen.

Omstreeks 22.00h, na nog even kort naar het loopwerk van de koepel te hebben gekeken, werd besloten om de laatste kijkavond van 2010 voor bekeken te houden.                             Jan

Wetenwaardigheid: NASA stuurt ook nog in 2011 shuttles de ruimte in

De Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA heeft de twee laatste vluchten met shuttles uitgesteld tot begin 2011. Bovendien is het niet uitgesloten dat de Discovery en de Endeavour nadien opnieuw een reis naar de sterren aanvatten. In 2003, vlak na de catastrofe met het ruimteveer Columbia, werd er in de Verenigde Staten besloten dat er in 2010 voor het laatst shuttles zouden gelanceerd worden. De ruimteveren zijn nu al bijna dertig jaar oud. De risico’s nemen alleen maar toe.  De Discovery en de Endeavour zouden dit jaar nog een laatste keer naar het internationale ruimtestation ISS vliegen, maar NASA zou meer tijd nodig hebben om de toestellen lanceerklaar te krijgen.  De reis van de Endeavour is voorzien voor februari. Tegen dan zal het shuttle-programma al bijna dertig jaar oud zijn.  NASA denkt er echter intussen aan om ook de Atlantis weer op te lappen voor een vlucht in juni 2011. Nochtans werd die shuttle naar de kant gehaald, en mocht ie enkel dienen als reserve-ruimteveer. Volgens hardnekkige geruchten zouden de shuttles nu minstens tot 2015 in dienst blijven.                                                                                        Artikel aangereikt door Jan Hermans

Kijkavonden 2011. In het jaarverslag heeft de secretaris een oproep gelanceerd. Een oproep om tijdens de kijkavonden die we programmeren niet één, maar meerdere kijkers opgesteld te willen zien. Oorsprong van dit idee is afkomstig van kijkavonden die we vroeger hielden.  Toen, en nu spreken we over de periode van meer dan 20 jaren geleden, was het de gewoonte dat iedereen die een kijker in bezit had, deze ook meebracht naar de kijkavond. Er was dus eigenlijk niemand die aangesproken werd om dan zijn kijker ter beschikking te stellen, dat was de taak van iedereen. Tijdens deze kijkavonden waren meerdere kijkers opgesteld en iedereen kon op zijn gemak opbouwen en objecten zoeken. Eenmaal een object in beeld was kon er meer tijd besteed worden aan waarnemen. De deelnemers konden van de ene naar de ander kijker wandelen, men kon vergelijken en zien welke verschillen bepaalde types van kijkers geven.   Doelstelling van deze oproep is terug dat gevoel, die samenwerking, in het leven te roepen. Als we eenmaal terug in deze manier van werken terecht komen, zullen we niet meer terug willen naar de huidige manier van werken (kijken). Er is meer tijd en gelegenheid tot experimenteren, misschien uitwisselen? We zullen zien….